Bất lực vì thiếu nhiên liệu ô tô đạt chuẩn Euro 5

>> Không đáp ứng đủ nhiên liệu tiêu chuẩn Euro 5, thiệt hại ngày càng lớn

Đối với mức tiêu chuẩn Euro 5, công nghệ trang bị trên xe ô tô phải thay đổi rất nhiều so với Euro 4. Điểm chung của các mẫu xe đạt chuẩn khí thải Euro 5 là đều trang bị thiết bị cảm biến khí thải OBD, cũng như các thiết bị lọc khí, để làm giảm bụi mịn (PM) và các khí gây ô nhiễm như Carbon monoxide (CO), Hydro carbon (HC), Oxit nitơ (NOx), Lưu huỳnh (Sulfur)… ra ngoài không khí.

“Đỏ mắt” tìm mua nhiên liệu Euro 5

Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), từ năm 2022 đến nay đã có khoảng 1 triệu ô tô tiêu chuẩn Euro 5 được bán ra. Trung bình mỗi xe ô tô sử dụng khoảng 120 lít nhiên liệu/tháng, tương đương với 1.440 lít/năm. Trong đó, xe sử dụng nhiên liệu xăng và dầu có tỷ lệ là 70% và 30%. Ước tính lượng nhiên liệu đạt tiêu chuẩn Euro 5 cả nước cần khoảng 3 triệu m3/năm, xăng cần hơn 2 triệu m3 và dầu diesl cần gần 1 triệu m3. Loại xăng đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 5 là RON 95-V và dầu diesel là DO 0,001S-V.

Ngoài đáp ứng đủ nguồn cung nhiên liệu Euro 5, việc phân bố địa điểm bán lẻ cũng đóng vai trò quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng tiếp cận. Theo tính toán của VAMA, mật độ các trạm bán lẻ nhiên liệu Euro 5 trong khu vực nội thành các đô thị là 3 km và ngoại thành là 15 km.

Tuy nhiên, đến nay việc cung cấp nhiên liệu Euro 5 vẫn chưa đáp ứng được những đòi hỏi này. Xăng RON 95-V được bán phổ biến hơn, trong khi dầu diesel DO 0,001S-V rất hạn chế. Hiện tại chỉ có Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) phân phối dầu diesel DO 0,001S-V. Theo thống kê mới nhất của Petrolimex, có khoảng 1.300 trạm có bán dầu DO 0,001S-V, trong tổng số 17.000 trạm bán xăng, dầu, trên cả nước, chiếm tỷ lệ gần 8%. Số lượng các trạm cung cấp nhiên liệu Euro 5 hiện tập trung nhiều nhất tại Hà Nội và tp Hồ Chí Minh, nhưng cũng chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ. Tại TP.HCM có khoảng 73 trạm bán dầu DO 0,001S-V trong tổng số hơn 580 trạm bán xăng, dầu, chiếm tỷ lệ khoảng 13%. Hà Nội chỉ có khoảng 30 trạm, trong tổng gần 500 trạm bán xăng, dầu, chiếm tỷ lệ khoảng 6%. Các địa phương khác còn hiếm hơn.

Khảo sát của Công ty Ford Việt Nam tại khu vực miền Trung, Tây Nguyên, miền núi phía Bắc… cho thấy, số lượng các cửa hàng có bán dầu diesel là DO 0,001S-V không nhiều. Tại các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, hầu như không có trạm xăng dầu nào cung cấp dầu diesel DO 0,001S-V. Dù trên app (ứng dụng) của Petrolimex vẫn có, nhưng đến tận nơi thì không thấy, hỏi nhân viên bán hàng, được trả lời đã ngừng bán.

Bất lực vì nhiên liệu không đạt chuẩn

Không có dầu DO 0,001S-V bắt buộc người tiêu dùng phải sử dụng dầu tiêu chuẩn thấp hơn. Các doanh nghiệp ô tô và người tiêu dùng lo ngại về việc sử dụng nhiên liệu không đạt chuẩn, sẽ ảnh hưởng đến động cơ và các vấn đề bảo hành, đăng kiểm của xe.

Theo ông Nguyễn Trung Hiếu, Trưởng tiểu ban Kỹ thuật VAMA, nếu đổ xăng dầu dưới tiêu chuẩn liên tục, xe thường xuyên sẽ báo lỗi, dễ gây hư hỏng một số chi tiết liên quan đến động cơ và nặng nhất là bộ trung hòa khí thải. Ngoài ra, xe còn gặp khó khăn khi đăng kiểm. Sử dụng nhiên liệu không đạt chuẩn làm tăng lượng khí thải độc hại, không đạt kiểm định.

Đại diện Ford Việt Nam cho biết, thời gian vừa qua có rất nhiều xe Ranger và Everest của khách hàng gặp vấn đề, do đổ dầu diesel không đạt tiêu chuẩn. Đưa vào hãng phải vệ sinh lại bộ lọc hoặc thay thế. Nếu sau đó vẫn sử dụng nhiên liệu không đạt chuẩn thì các lỗi này lại tái phát, động cơ sẽ nhanh hỏng.

Theo VAMA, từ giữa năm 2021 (trước khi tiêu chuẩn Euro 5 được áp dụng) đến nay, đã liên tục có kiến nghị lên các cơ quan chức năng, về việc cung cấp đủ nhiên liệu đạt chuẩn Euro 5 theo lộ trình nhưng vẫn không thành. Điều này ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp ô tô và người tiêu dùng. Một số doanh nghiệp ô tô đã phải ngưng bán xe máy dầu, vì nhiên liệu không đáp ứng.

Ông Ruchik Shah, Tổng giám đốc Ford Việt Nam cho rằng, để đạt được tiêu chuẩn khí thải mức 5, cần phải có sự đồng bộ giữa ô tô và nhiên liệu. Nếu sử dụng nhiên liệu không đạt tiêu chuẩn tương ứng, không chỉ khiến chiếc xe đối mặt với nguy cơ hỏng hóc mà còn khiến mục tiêu giảm phát thải ròng trở nên vô nghĩa. Trước thách thức này, chúng tôi chỉ có giải pháp tình thế là đẩy mạnh tuyên truyền cho khách hàng hiểu, để họ ý thức được những tác hại khi sử dụng nhiên liệu không đạt chuẩn; khuyến cáo sử dụng nhiên liệu dầu diesel Euro 5 và đưa các quy định rõ ràng vào sổ bảo hành của xe mới bán ra.