Triển lãm 'Em Tuyết' của họa sĩ Nguyễn Kim Thái

Đây là phần nhỏ trong hàng ngàn bức tranh họa sĩ Nguyễn Kim Thái đã vẽ qua nhiều thập niên. Mỗi tác phẩm trong triển lãm Em Tuyết cho thấy một phần linh hồn của tác giả và cho ta hiểu thêm về nền hội họa VN hiện đại vẫn còn nhiều trầm tích chưa phát lộ. Gia tài nghệ thuật của họa sĩ Nguyễn Kim Thái đã quen thuộc với nhiều nhà sưu tập nước ngoài, nhưng công chúng và cả giới mỹ thuật trong nước thì lại ít nghe nói đến và cũng ít có dịp để ngắm nhìn, bởi bà tuy làm việc miệt mài và liên tục nhưng rất hiếm khi đem tranh triển lãm.

Họa sĩ Nguyễn Kim Thái vẽ ngẫu hứng trên giấy báo mỗi ngày. Những chồng giấy báo khổ to được xếp đặt ngay ngắn trong nhà, khi bà đọc một mẩu tin, bà vẽ ngay lên đó hình hài suy nghĩ lóe ra trong khi bà đọc mẩu tin ấy. Bằng cách làm việc giản dị như thế, bà lao động từng giờ phút trong đời để nắm bắt lấy từng yếu tố tạo hình. Tranh của Nguyễn Kim Thái là những tác phẩm được vẽ bởi một người họa sĩ dịu hiền và mang tâm hồn trong veo không bị ám ảnh bởi việc phải thể hiện cái tôi qua nội dung, cũng không vịn vào kỹ thuật bề mặt, bà chỉ đơn giản là dùng ngôn ngữ hội họa để kể rõ ràng suy nghĩ của mình.

Cấu tứ hồn nhiên gói gọn trong mỗi bức tranh: Thủ đô hay Bác Hồ, mẹ và con hay thiếu nữ một mình, hoa hay chim công..., những đề tài nhỏ được thể hiện chăm chút trong sự giản dị; những đề tài tầm vóc lớn thường được họa sĩ Nguyễn Kim Thái triển khai theo thể thức hòa hợp các điểm kết nối nhuần nhụy của nội dung đề tài nhưng vẫn bằng cái nhìn khỏe khoắn tinh giản, đậm chất tạo hình.

Nhìn vào tranh của họa sĩ Nguyễn Kim Thái, có thể thấy ngay đặc thù của một họa sĩ tư duy tác phẩm bằng các yếu tố tạo hình là trên hết. Trong tâm thế tự do sáng tạo ấy, vẫn có một yếu tố tạo hình mang đặc tính "bất biến" nhất trong phong cách của họa sĩ Nguyễn Kim Thái, đó là yếu tố không gian. Bà thích không gian phẳng và tối giản trong tranh, không xao nhãng vào việc diễn tả không gian mà luôn để cho mọi rung động tập trung hẳn vào đối tượng chính được nâng niu và bộc lộ tâm khảm. Đặc thù "Không gian phẳng" cũng gợi cảm giác hội họa của Nguyễn Kim Thái gần như một "Nguyễn Sáng nữ giới".

Họa sĩ Nguyễn Kim Thái sinh năm 1943, tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật tại VN, sáng tác chủ yếu trên các chất liệu sơn dầu, sơn mài, lụa. Bà là học trò và là phu nhân của nhà điêu khắc Lê Công Thành. Bà từng triển lãm tranh tại Pháp và đạt nhiều giải thưởng mỹ thuật trong nước, được biết đến là nữ họa sĩ đầu tiên của thời kỳ đổi mới.