Cuộc thi phim ngắn Vietnamese: Cuộc chơi mới của những nhà sáng tạo trẻ

Năm 2023, đạo diễn Phạm Thiên Ân gây bất ngờ khi chiến thắng giải Camera vàng dành cho tác phẩm đầu tay Bên trong vỏ kén vàng tại LHP Cannes. Tuy vậy ít người biết trước khi có thành tích này, Phạm Thiên Ân cũng từng được đánh giá cao với phim ngắn Hãy tỉnh thức và sẵn sàng. Anh chia sẻ phim ngắn nói trên vốn được xây dựng từ đề cương của Bên trong vỏ kén vàng đã có từ trước, và nội dung phim ngắn cũng chính là những cảnh đầu tiên của phim dài sau này. Vì vậy, làm phim ngắn, với anh, chính là để thử nghiệm với nhịp điệu và cách dàn cảnh cho phim dài sau đó.

Trước Phạm Thiên Ân 3 thập niên, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cũng khởi đầu sự nghiệp với một phim ngắn mang tên Nỗi buồn vĩnh cửu giành giải Cánh én vàng tại LHP Sinh viên toàn quốc lần thứ I năm 2003. Chia sẻ về thể loại này, đạo diễn Tro tàn rực rỡ cho biết: "Có một con đường mà hầu hết các nhà làm phim trên thế giới này đều phải đi qua, đó là phim ngắn". Theo ông, phim ngắn là cuộc chơi vừa sức với những người mới bắt đầu sự nghiệp, là dịp để các tài năng có thể chứng tỏ khả năng sáng tạo trong nghệ thuật và khả năng làm chủ cuộc chơi. Đó cũng là một phẩm chất để có thể thuyết phục các nhà đầu tư trong tương lai gần.

Vì vậy không quá khó hiểu khi tại các LHP quốc tế, phim ngắn luôn là hạng mục được ban tổ chức quan tâm, chú ý, từ đó tìm thấy những tài năng nổi trội trong số rất nhiều tác phẩm tham gia. Với mong muốn chia sẻ cùng các nhà làm phim trẻ, những nhà sáng tạo nội dung, các sinh viên, học viên đang theo đuổi ước mơ, niềm đam mê điện ảnh sáng tạo… cuộc thi làm phim ngắn Vietnamese của Báo Thanh Niên và SanDisk Việt Nam đã ra đời.

Chia sẻ về những ngày đầu làm phim trong lễ phát động cuộc thi diễn ra hôm qua (22.5) tại Trường ĐH Hoa Sen, TP.HCM, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng (một trong ba giám khảo chuyên môn của cuộc thi bên cạnh đạo diễn Lý Hải và nhà sản xuất Đinh Ngọc Diệp) cho biết: "Tác phẩm đầu tay của tôi đến rất hồn nhiên, vì đó là các ý tưởng đã được nung nấu từ trước. Điều này vừa là thế mạnh nhưng cũng đồng thời là một khó khăn, vì không có các thế hệ đi trước dẫn dắt nên các tác phẩm khó mà hoàn thiện do còn non tay. Nhưng tôi nghĩ kinh nghiệm trước sau gì cũng có, trong khi tuổi trẻ thì không thể quay ngược về, do đó nếu thích và muốn làm thì đừng chần chừ vì đây là trải nghiệm vô cùng đáng giá". Với ông, phim ngắn đầu tay là phim tự do nhất, vì vậy "hãy cứ tự do sáng tạo, đừng ngại gì cả".

Đồng ý với nhận định trên, nhà sản xuất Hoàng Thanh Huyền (người đứng sau thành công của nhiều tác phẩm nổi bật như Tiệc trăng máu, Tết ở làng địa ngục, Đi về phía lửa…) chia sẻ phim ngắn là cơ hội để người trẻ nói lên góc nhìn khác lạ về các vấn đề nổi trội, vì thế đây là cơ hội quý giá để những nhà làm phim trẻ thử sức và dấn thân. Cô cũng nói thêm nếu như sau này những nhà làm phim phải chịu sự chi phối của nhà đầu tư, nhà sản xuất… thì cuộc thi do Báo Thanh Niên và SanDisk Việt Nam đồng tổ chức chính là sân chơi cởi mở, thú vị và không có gì để mất.

Khơi nguồn sáng tạo

Như các nhà làm phim đúc rút, phim ngắn thường được thực hiện với mục đích đầu tiên là để người mới vào nghề thử nghiệm khả năng sáng tạo, tích lũy kinh nghiệm, làm dày hồ sơ tài năng của mình. Kế đến là để thể nghiệm nghệ thuật hoặc là khởi đầu hứa hẹn cho phim điện ảnh, truyền hình sau này. Bởi thực tế cho thấy có những đạo diễn xuất phát từ phim ngắn sau đó đã có thể nối dài câu chuyện của mình để làm được những tác phẩm dài hơi. Vì vậy mà chủ đề đầu tiên được chọn cho cuộc thi này có liên quan đến đất nước, con người Việt Nam - một đề tài gần gũi, quen thuộc và rất phổ quát.

 

Nhà báo Lâm Hiếu Dũng, Phó tổng biên tập Báo Thanh Niên, Phó trưởng BTC, phát biểu tại buổi lễ phát động cuộc thi Vietnamese 2024. Ảnh: Ngọc Dương

Phát biểu tại lễ phát động hôm qua, nhà báo Lâm Hiếu Dũng, Phó tổng biên tập Báo Thanh Niên, Phó trưởng BTC cuộc thi, cho biết: "Cái tên nói lên tất cả. Vì sự bao quát và có chủ đề rộng lớn nên chủ đề Vietnamese tuy dễ làm nhưng khó hay. Nó vừa thuận lợi nhưng cũng đồng thời là một thách thức. Vì là mùa đầu tiên nên ban tổ chức muốn những nhà sáng tạo có thể phát huy tất cả khả năng của mình, vượt ra khỏi những cái khung cho trước, từ đó hứa hẹn cho những mùa sau thêm phần độc đáo và mới mẻ hơn".

Còn với ông Trần Bá Dung, Trưởng khoa Marketing - Truyền thông Trường ĐH Hoa Sen, điều quan trọng nhất để có một phim ngắn hay là quan sát. Theo ông, "Người sáng tạo kể chuyện bằng hình ảnh, do đó quan sát là điều tiên quyết, và để làm được điều đó thì người đứng sau máy quay nên thu nhận cuộc sống bằng những gì mình tích lũy được. Đề tài như đã nói trên là không thiếu, bởi mỗi một người trong cuộc đời này đều có một câu chuyện riêng xứng đáng để kể".

Chia sẻ thêm về điều này, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng cho biết trong một thế giới ngày càng phẳng hơn, nơi khán giả và người làm nghề cùng nhau song hành thưởng thức nghệ thuật, thì một trong những yếu tố giúp tác phẩm trở nên nổi trội chính là bản sắc. Người sáng tạo phải làm sao để tìm được chất riêng, biết mình ở đâu và có sự khác biệt nào so với thời đại để khai thác và phát triển ý tưởng.

Không dừng ở việc khai thác chất liệu đất nước, con người Việt Nam, qua cuộc thi này, những góc nhìn mới cũng được kỳ vọng sẽ đưa câu chuyện của đất nước ra khỏi biên giới, tạo thêm dấu ấn cho điện ảnh nước nhà. Với doanh thu tăng trưởng ổn định 10% mỗi năm, điện ảnh Việt Nam được chuyên trang Deadline của Mỹ nhận định là một trong những thị trường phát triển nhanh nhất châu Á. Chỉ tính riêng năm 2023, doanh thu phòng vé Việt ước đạt 150 triệu USD, gấp 10 lần so với thời điểm năm 2010. Vì vậy, Vietnamese có thể nói là cơ hội lớn không chỉ cho các nhà làm phim trẻ tự do sáng tạo, thể hiện bản thân, mà cũng góp phần phát triển điện ảnh nước nhà bằng việc tìm ra nguồn nhân lực có sức trẻ, chất lượng và góc nhìn độc đáo.