Theo ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), nền kinh tế Việt Nam xuất khẩu 75% do FDI mang lại, còn lại là doanh nghiệp Việt. Nhưng với VASEP, 95% xuất khẩu là do doanh nghiệp trong nước mang lại.
Trước đây, VASEP dự báo hết tháng 6 kinh tế thế giới có sự phục hồi, nhưng khả năng điều này có thể kéo tới cuối năm. Vì vậy doanh nghiệp “cần trụ qua giai đoạn này” đợi tới cuối năm xuất hàng.
Từ thực tế này ông Nam nhấn mạnh, nếu không có giải pháp đột phá về vốn, tín dụng, thời gian tới không chỉ doanh nghiệp xuất khẩu bị yếu đi, mà khâu nguyên liệu là nuôi trồng cũng bị ảnh hưởng nặng nề, nguy cơ “bỏ ao” là hiện hữu. “Tới cuối năm, khi kinh tế thế giới phục hồi, chúng ta không có hàng để xuất, dẫn tới mất hết thị phần”, Phó Tổng Thư ký VASEP nhấn mạnh.
Đồng thời kiến nghị một số nội dung liên quan đến hạ lãi suất cho vay bằng USD xuống dưới 4%, tiếp cận gói hỗ trợ lãi suất 2% và giãn nợ phải trả từ 3-6 tháng giúp doanh nghiệp trụ lại tới lúc thị trường phục hồi. Đại diện VASEP cũng đề nghị điều chỉnh các khoản phí liên quan đến giao dịch ngân hàng.
Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa cho rằng, hiện doanh nghiệp vướng ở cơ chế chính sách. Ngân hàng thương mại cho vay không đúng cơ chế, bung ra rồi phạm luật thì “ngân hàng cũng chết”.
Theo ông Nguyễn Văn Thân, các cơ quan liên quan cần nghiên cứu toàn diện, hạ các điều kiện tiếp cận vốn xuống. Hiện nay, Nhà nước bù lãi suất 2%/năm thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại cho một số ngành, lĩnh vực quan trọng, nhưng thực tế doanh nghiệp không muốn vay, ngân hàng thương mại không cho vay được và “cũng không thiết tha” làm việc này.
Ông Thân cho rằng, cả doanh nghiệp đều ngại vấn đề thanh tra, kiểm tra… Để hấp thụ được vốn, phải giảm rất nhiều các vấn đề liên quan đến thanh tra, kiểm tra, phải tạo điều kiện cho cả người vay và người cho vay.
Cho rằng lãi suất rất quan trọng nhưng chỉ là một vấn đề, thậm chí doanh nghiệp cần cơ chế chính sách hơn cần lãi suất, với điều kiện như hiện nay, doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa (chiếm 97%) sẽ rất khó tiếp cận vốn, ông Thân mong các cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu sâu và có giải pháp hiệu quả, hợp lý cho vấn đề này. “Quan trọng nhất phải có cơ chế chính sách hài hòa”, ông Nguyễn Văn Thân nêu ý kiến.
Đồng quan điểm, bà Phạm Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân nhấn mạnh, điều kiện cho vay “ở điều kiện bình thường có thể không gây khó cho doanh nghiệp nhưng sẽ không phù hợp với bối cảnh bất thường hiện nay”.
Theo đó, bà Thủy phân tích, doanh nghiệp xuất khẩu khả năng tới cuối năm thị trường mới có chút khởi sắc, nếu cho vay dựa vào đơn hàng như mọi khi là không khả thi. Doanh nghiệp nông nghiệp cần vốn lớn những lúc thu, mua hàng, nhưng khả năng vay số tiền lớn cũng không khả thi vì thiếu tài sản thế chấp.
Từ những đánh giá trên, bà Thủy đề nghị Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại cần nhìn vào từng nhóm vấn đề để nghiên cứu cơ cấu lại điều kiện vay, lãi vay cho phù hợp bối cảnh bất thường như thông điệp từ Chính phủ. Vì nếu “doanh nghiệp không trụ được, không sống được thì các ngân hàng cũng sẽ bị ảnh hưởng rất nặng nề và cũng không thể sống”. Cần tìm điểm cân bằng giữa các bên.