Ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) vừa có công văn gửi Văn phòng Chính phủ - Cơ quan thường trực Tổ Công tác cải cách thủ tục hành chính, Hội đồng Tư vấn Cải cách Thủ tục hành chính về tình hình sản xuất xuất khẩu thủy sản và các vướng mắc, khó khăn về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính của doanh nghiệp thủy sản.
VASEP cho rằng, dưới góc độ quản lý nhà nước, thanh tra, kiểm tra là hoạt động cần thiết nhằm bảo đảm kỷ cương và pháp luật được thực hiện nghiêm minh. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích từ việc thanh tra, kiểm tra đem lại thì một vấn đề nổi lên không kém phần nan giải là tình trạng hiện nay nhiều doanh nghiệp phải tiếp quá nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra trong một năm.
"Dù cùng một nội dung, một lĩnh vực nhưng lại có nhiều đơn vị thanh tra, kiểm tra khác nhau. Đặc biệt là lĩnh vực hải quan, thuế, môi trường... dẫn đến tình trạng trùng lặp, chồng chéo trong hoạt động thanh tra, kiểm tra", ông Hòe nêu.
Theo VASEP, hoạt động thanh tra, kiểm tra với tần suất quá nhiều, cách thức thực hiện quá phiền hà như hiện nay đã và đang làm phát sinh chi phí cho doanh nghiệp, phần nào làm gián đoạn hoạt động sản xuất - kinh doanh, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh doanh nghiệp đang gặp rất nhiều khó khăn như đơn hàng và giá cả sụt giảm, thiếu hụt lao động sản xuất, chi phí đầu vào tăng liên tục…; đi ngược lại với chủ trương của Chính phủ về công tác thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp tại Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng, ban hành năm 2017.
Chỉ thị này nêu rõ: "Khi xây dựng, phê duyệt kế hoạch thanh tra hằng năm không để xảy ra tình trạng thanh tra, kiểm tra quá một lần/năm đối với doanh nghiệp; trường hợp kế hoạch thanh tra trùng lặp, chồng chéo với hoạt động Kiểm toán Nhà nước thì chủ động phối hợp, trao đổi với Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ để thống nhất phương án xử lý theo quy định hiện hành, bảo đảm sự kế thừa kết quả thanh tra, kiểm toán, không làm cản trở hoạt động bình thường của doanh nghiệp; cần tiến hành rà soát, điều chỉnh kế hoạch thanh tra đã được phê duyệt theo tinh thần trên".
Do đó, VASEP kiến nghị cơ quan quản lý nhà nước cần khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra, kiểm tra; cắt giảm hoạt động thanh tra, kiểm tra không cần thiết đối với doanh nghiệp, thực hiện đúng theo chỉ đạo tại Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Ông Hoàng Văn Thủy, Tổng Giám đốc Công ty CP Đại Hoàng Thủy cho biết mỗi năm có 4-5 đoàn đến kiểm tra, như môi trường, phòng cháy chữa cháy, kinh tế, an toàn thực phẩm, quản lý thị trường. Công ty phải cắt cử 2 nhân viên chuyên để phục vụ các đoàn kiểm tra.
Mỗi đoàn, họ không chỉ kiểm tra một ngày là xong mà kéo dài cả tháng. Nhân viên công ty phải cung cấp hồ sơ cho cơ quan chức năng đủ các loại giấy tờ, bổ sung hồ sơ liên tục.
"Có đoàn kiểm tra theo kiểu "vạch lá tìm sâu" thì không thể tránh khỏi bị phạt. Tâm lý lãnh đạo doanh nghiệp hoang mang, suốt ngày tập trung làm hồ sơ cho chỉn chu, không còn tâm trí lo sản xuất - kinh doanh khi bị thanh tra, kiểm tra nhiều", ông Thủy nói.
Ông Nguyễn Văn Ngọc, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai cho biết doanh nghiệp rất mệt mỏi với các đoàn kiểm tra trong năm với nhiều lĩnh vực như môi trường, xây dựng, phòng cháy chữa cháy.
"Có kiểm tra là có sai phạm. Doanh nghiệp rất khó đúng 100% vì các quy định không rõ ràng, mỗi nơi áp dụng một kiểu. Ngay cả cán bộ cấp xã, huyện nhiều khi cũng không nắm rõ được quy định", ông Ngọc nói.
Theo lãnh đạo một doanh nghiệp chuyên sản xuất mặt hàng thủy sản xuất khẩu, chưa bao giờ doanh nghiệp chỉ tiếp một đoàn thanh tra, kiểm tra trong năm mà thường từ 5 đến 6 đoàn.
Ngoài các đoàn có quyết định thanh tra, kiểm tra còn rất nhiều đoàn xuống làm việc dưới hình thức "giấy giới thiệu" nhưng doanh nghiệp vẫn phải cung cấp rất nhiều hồ sơ, giấy tờ làm ảnh hưởng hoạt động sản xuất - kinh doanh.
Riêng lĩnh vực hoàn thuế GTGT, quý nào doanh nghiệp cũng phải làm việc với cán bộ thuế vì tình trạng một số hóa đơn đầu vào của doanh nghiệp xuất phát từ các doanh nghiệp bị đóng mã số thuế, chủ doanh nghiệp bỏ trốn dù thời điểm doanh nghiệp mua hàng mã số thuế của doanh nghiệp trên vẫn hợp lệ nhưng bị “vạ lây”.