"Khát" nhân lực
Theo thông cáo của Bộ Giáo dục và Nghiên cứu Đức, từ ngày 1.3, các điều khoản mới thuộc luật Nhập cư sửa đổi chính thức có hiệu lực, mang lại sự đơn giản hóa cho sinh viên quốc tế, người học nghề và những chuyên gia lành nghề đến từ các quốc gia ngoài Liên minh châu Âu nhằm ứng phó tình trạng thiếu nhân lực, nhất là ở những lĩnh vực then chốt như công nghệ thông tin, chăm sóc sức khỏe...
Một thay đổi nổi bật là chính phủ Đức cho phép du học sinh làm việc tối đa 20 giờ/tuần, mức tăng gấp đôi so với trước đây. Đặc biệt, quy định này áp dụng ngay cả khi người học chưa được nhận vào các cơ sở giáo dục nghề hoặc ĐH tại Đức; đang theo học tiếng hoặc dự bị ĐH. Thay đổi này cùng một số biện pháp khác tạo điều kiện thuận lợi cho du học sinh chuyển tiếp vào thị trường lao động, văn bản nêu.
Trao đổi với Thanh Niên, thạc sĩ Nguyễn Võ Minh Khoa, Giám đốc điều hành Công ty TNHH Tư vấn giáo dục Clevermann (TP.HCM), thông tin 23% dân số Đức hiện hơn 65 tuổi. Thế nên, mỗi năm quốc gia này cần đến hàng trăm nghìn lao động mới ở đa dạng lĩnh vực, và đó cũng là lý do mô hình du học nghề được chính phủ Đức lẫn các doanh nghiệp nước này quan tâm, đầu tư.
"Khi tham gia mô hình này, các bạn không chỉ được miễn học phí mà còn nhận lương thực tập với mức độ, phạm vi công việc phù hợp. Phải khẳng định du học nghề Đức không thể thất nghiệp mà ứng viên còn được nhiều đơn vị săn đón, giữ chân. Các bạn thậm chí được phép đàm phán lương và phúc lợi với doanh nghiệp", ông Khoa chia sẻ, lưu ý thêm ngôn ngữ là rào cản lớn nhất ứng viên cần vượt qua.
Ông Nhật Anh Hoffmann, đồng sáng lập Công ty Viettalents GmbH (Đức), nói rằng du học nghề Đức không phải là đến trường rồi học như tại Việt Nam, mà ứng viên được chính doanh nghiệp nhận vào để "cầm tay chỉ việc" từ những công việc nhỏ nhặt nhất. "Thời lượng thực hành tại doanh nghiệp chiếm 70% chương trình đào tạo, 30% còn lại các bạn sẽ được học lý thuyết ở các trường công lập của Đức", ông Nhật Anh chia sẻ.
Cũng theo ông Nhật Anh, dù "khát" nhân lực nhưng Đức cần nhất vẫn là lao động tay nghề cao. Do đó, nước này mới ban hành luật Nhập cư sửa đổi hồi tháng 11.2023, cho phép chuyên gia lành nghề không cần phải biết tiếng Đức mà chỉ cần đậu phỏng vấn với doanh nghiệp là có thể xin thị thực để đến nước này làm việc. "Nóng" nhất là ở các ngành dịch vụ, điện điện tử, điện lạnh, điều dưỡng..., ông Nhật Anh nói thêm.
Cơ hội chuyển đổi văn bằng
Để đáp ứng nhu cầu nhân lực tại Đức, đặc biệt ở ngành điều dưỡng, thạc sĩ Nguyễn Hoàng Tiên, Giám đốc phát triển giáo dục Clevermann, cho biết doanh nghiệp của cô vừa ký kết thỏa thuận hợp tác với Viettalents GmbH để khởi động dự án Avita. Đây là chương trình chuyển đổi văn bằng điều dưỡng Việt Nam sang văn bằng điều dưỡng của Đức, được chính phủ Đức tài trợ.
Để tham gia dự án Avita, ứng viên cần tốt nghiệp ĐH, CĐ chuyên ngành điều dưỡng đa khoa, không quá 38 tuổi và có chứng chỉ hành nghề. Sau thời gian học tiếng Đức và phỏng vấn thành công với doanh nghiệp, ứng viên đến Đức vừa làm việc vừa được đào tạo có lương từ 6 đến 12 tháng. Sau tốt nghiệp, các bạn có thể nhận lương trước thuế ít nhất 3.000 euro/tháng (80 triệu đồng).
"Mức thuế mà ứng viên phải đóng rơi vào khoảng 25-30% và không có sự phân biệt giữa lao động nhập cư hay công dân Đức. Trong thời gian đào tạo tại các bệnh viện ở Đức, ứng viên sẽ vừa học lý thuyết vừa được thực hành", thạc sĩ Tiên cho hay, thông tin thêm sau 6 tháng kể từ ngày ký hợp đồng chính thức, ứng viên có thể bảo lãnh người thân đến Đức.
Đừng chỉ nhìn vào lợi ích ngắn hạn
Phát biểu tại lễ khởi động dự án Avita hôm 16.3 tại TP.HCM, ông Lê Thắng Lợi, Phó giám đốc Trung tâm phát triển GD-ĐT phía nam, Văn phòng Bộ GD-ĐT, chia sẻ thực tế một số học sinh sau khi tốt nghiệp THPT thì lập tức đi xuất khẩu lao động thay vì tự trang bị kỹ năng nghề nghiệp cơ bản. Sau nhiều năm "bán" sức lao động phổ thông và trở về nước, các bạn chỉ đủ xây nhà rồi lại "trắng tay", không có tay nghề gì.
"Thế nên, nếu được đào tạo nghề bài bản, được trang bị ngoại ngữ và kỹ năng văn hóa ở các nước phát triển thì khi trở về nước, ngoài nguồn vốn, các bạn còn có hướng lập nghiệp cụ thể. Những chương trình như dự án Avita, vì thế, sẽ đồng hành với nhu cầu cấp thiết này và mở ra các cơ hội để người dân tiếp cận thuận lợi hơn với thị trường lao động nước ngoài", ông Lợi nhìn nhận.