Nhiều bạn trẻ tại Việt Nam thường nghĩ việc du học tại Mỹ rất khó, đạt học bổng hay nhận hỗ trợ tài chính lại còn khó hơn. Ngay cả nhiều người quen hay họ hàng của tôi vẫn thường bảo du học Mỹ không hề dễ dàng, người Mỹ còn khó lòng đạt được học bổng bậc đại học (ĐH), đừng nói gì đến bậc cao học như thạc sĩ và tiến sĩ.
Tuy nhiên, tôi đã chứng minh điều ngược lại: tôi đạt được hỗ trợ tài chính 100% bậc thạc sĩ khoa học ngành truyền thông đại chúng tại ĐH Bang Kansas (Kansas State University) và tiến sĩ ngành truyền thông và chính sách công tại ĐH Bang Louisiana (Louisiana State University). Nhìn chung, hầu hết ĐH tại Mỹ cung cấp các gói hỗ trợ tài chính cho những chương trình bậc cao học và đa dạng các nhóm ngành.
Cụ thể, hỗ trợ tài chính này được gọi là trợ giảng hoặc nghiên cứu sau ĐH (Graduate Research/Teaching Assistantship), miễn phần lớn hoặc toàn bộ học phí và trợ cấp hàng tháng, thường là trong vòng 9 tháng của năm học.
Mức lương bậc thạc sĩ thường là 10.000-18.000 USD/năm và bậc tiến sĩ từ 18.000-35.000 USD/năm, tùy vào ngành và thành phố (mức sống) nơi ĐH tọa lạc.
Một số trường có thể yêu cầu sinh viên dạy hoặc hỗ trợ nghiên cứu vào mùa hè để nhận thêm lương. Theo quy định, trong mùa hè, du học sinh được phép làm việc hơn 20 giờ/tuần. Điều này giúp sinh viên quốc tế có thêm thu nhập.
Như vậy, mọi người thường hay gọi tắt đây là học bổng 100%, mặc dù không chính xác về bản chất. Việc hỗ trợ tài chính này được xem là có lợi cho đôi bên: nhà trường và sinh viên. Khi nhận hỗ trợ, sinh viên được xem là một nhân viên của trường, hưởng một số lợi ích và giảng dạy, tuy với mức lương thấp hơn so với giáo sư.
Thông thường, các trường công lập cung cấp các hỗ trợ tài chính này, cho phép sinh viên phụ giúp giáo sư trong việc giảng dạy, chẳng hạn như chấm điểm và điểm danh, hướng dẫn một buổi/lớp học hoặc giúp đỡ trong nghiên cứu (như tìm các tài liệu nghiên cứu trước). Các công việc được giao thường khá nhẹ và không ảnh hưởng đến việc học của bạn.
Nhiều giáo sư tôi từng làm việc cùng sẵn sàng để sinh viên lựa chọn mức độ công việc và ưu tiên các môn học và nghiên cứu của bạn. Vì vậy, bạn không cần phải lo lắng. Thay vào đó, bạn có cơ hội cực kỳ tốt để có kinh nghiệm giảng dạy và thực hiện nghiên cứu, cũng như làm việc và học hỏi từ các giáo sư am hiểu trong lĩnh vực của bạn.
Một ưu điểm của hỗ trợ tài chính này là hồ sơ du học không quá cạnh tranh một cách không cần thiết so với học bổng từ chính phủ, hay phải chứng minh các kỹ năng mềm như lãnh đạo. Hỗ trợ tài chính tập trung rất nhiều vào việc học, nghiên cứu, và kinh nghiệm làm việc (đối với ngành cần nhiều kỹ năng như báo chí - truyền thông) của sinh viên.
Các trường đồng thời cung cấp cho bạn những khoản tiền hào phóng, không chỉ cho việc học tập của bạn mà còn cho các chuyến đi hội nghị và thực hiện nghiên cứu. Chương trình tiến sĩ hiện tại của tôi hỗ trợ đến 1.500 USD/năm cho các hội nghị nghiên cứu khoa học và ba giải thưởng nghiên cứu từ 500-1.500 USD.
Cách làm hồ sơ
Các tài liệu cần thiết cho hồ sơ cũng cơ bản và đơn giản, bao gồm sơ yếu lý lịch (hay CV/resume), bài luận cá nhân, 3 thư giới thiệu, bằng cấp tối thiểu (ví dụ: cử nhân), và chứng chỉ tiếng Anh (ví dụ: IELTS).
Nhiều trường học hoặc chuyên ngành sẽ hỏi bạn về kinh nghiệm làm việc và portfolio. Bài luận cá nhân thường từ 700-1.000 chữ, nêu rõ vì sao bạn chọn trường/ngành theo học, vì sao bạn phù hợp, và nguyện vọng trong tương lai.
Các chương trình tiến sĩ sẽ yêu cầu thêm phỏng vấn và đến tham quan trường. Một điểm cần lưu ý là một số ngành như ngành khoa học tự nhiên hay tâm lý học, khoa học chính trị, có thể không có bậc thạc sĩ mà sau khi tốt nghiệp cử nhân, sinh viên sẽ nộp đơn tiến sĩ 5-6 năm và nhận cả hai bằng sau khi tốt nghiệp.
Với những sinh viên không thể theo lâu dài, sau 2-3 năm, nếu sinh viên đạt được mức yêu cầu cho bằng tiến sĩ, họ có thể dừng tại đó và nhận bằng thạc sĩ.
Bạn nên tìm kiếm để xem các tiêu chí và quy trình hồ sơ của trường, chọn chương trình dựa trên chương trình giảng dạy, hồ sơ giáo sư, trọng tâm nghiên cứu và mức hỗ trợ tài chính, số tín chỉ bạn được miễn cho các khoản phí và bảo hiểm y tế.
Nhiều trường như trường cũ của tôi (ĐH Bang Kansas), hỗ trợ 75% phí bảo hiểm y tế. Đây là con số rất đáng trân trọng so với mức chăm sóc sức khỏe đắt đỏ ở Mỹ. Việc chọn trường không nên phụ thuộc quá nhiều vào các bảng xếp hạng.
Vì vậy, hãy bắt đầu chuẩn bị hồ sơ và nộp trong tháng 12 này để đi học vào mùa thu tới!