Được đánh giá là một trong những địa phương có tiềm năng phát triển du lịch của tỉnh Phú Yên, ngoài những danh thắng được thiên nhiên ưu đãi, H.Tuy An còn có nhiều làng nghề truyền thống lâu đời, độc đáo như: thúng chai An Dân, chiếu cói Phú Tân, nước mắm Gành Đỏ, bánh tráng Hòa Đa... Nhằm phát huy giá trị truyền thống bền vững cho làng nghề ở địa phương, UBND H.Tuy An lập dự án đầu tư xây dựng khu triển lãm để trưng bày sản phẩm các làng nghề ở địa phương và khu vực lân cận.
Khu trưng bày các sản phẩm làng nghề ở thôn Phú Thạnh (xã An Chấn, H.Tuy An) bỏ hoang lâu nay
Ảnh: Trần Bích Ngân
Dự án được triển khai trên khu đất rộng khoảng 1 ha, nằm sát QL1, thuộc thôn Phú Thạnh (xã An Chấn, H.Tuy An). Theo thiết kế, Khu trưng bày các sản phẩm làng nghề H.Tuy An gồm 4 dãy nhà trưng bày với khoảng trên 40 gian hàng để người dân mang sản phẩm của các làng nghề vào bày bán; khu dịch vụ ăn uống, giải khát; khu đậu xe cho khách các nơi đến tham quan, mua sắm; nhà vệ sinh, khu vực trồng cây xanh tạo bóng mát; hệ thống đèn đường, đường giao thông nội bộ... Tổng mức đầu tư dự án hơn 15 tỉ đồng.
Năm 2009, dự án được khởi công trước sự mong đợi của người dân địa phương. Giai đoạn 1 của dự án do UBND H.Tuy An làm chủ đầu tư. Đến tháng 4.2013, giai đoạn 1 hoàn thành với các hạng mục: phần hạ tầng với hệ thống đèn đường, đường giao thông; cổng chính vào khu trưng bày, một dãy nhà trưng bày thí điểm và khu vệ sinh. Dãy nhà trưng bày thí điểm với 8 gian hàng riêng biệt, mỗi gian rộng 50 m². Kinh phí đầu tư cho giai đoạn 1 là hơn 6 tỉ đồng từ nguồn vốn chương trình khuyến công phát triển làng nghề quốc gia.
Sau khi hoàn thành, UBND H.Tuy An dự định giao 8 gian hàng nói trên cho một số hộ có nhu cầu kinh doanh. Nếu thuận lợi, sẽ thi công tiếp các dãy gian hàng còn lại theo 2 hình thức: huyện đầu tư các dãy nhà rồi cho người dân thuê lại hoặc huyện tổ chức chia đất theo lô cho người dân tự xây dựng và kinh doanh theo quy hoạch chung.
Các hạng mục của dự án xuống cấp, hoang tàn
Ảnh: Trần Bích Ngân
Dự kiến khi đi vào hoạt động, khu trưng bày các sản phẩm làng nghề này là nơi cho các cơ sở sản xuất đặc sản của H.Tuy An như: bánh tráng, nước mắm, cá cơm khô, dưa An Mỹ, chiếu cói Phú Tân... vừa sản xuất, vừa trưng bày sản phẩm. Nơi đây được kỳ vọng phục vụ khách du lịch tham quan và tiêu thụ các sản phẩm làng nghề; qua đó quảng bá cho các đặc sản của H.Tuy An.
Tuy nhiên, thay vì cảnh sầm uất, nhộn nhịp như dự kiến, Khu trưng bày các sản phẩm làng nghề H.Tuy An khi đi vào hoạt động lại… vắng tanh, không hộ dân, cơ sở nào đăng ký tham gia kinh doanh. Trong khi đó, mỗi tháng UBND xã An Chấn phải tạm ứng tiền để trả công cho người trông coi.
Các hộ dân không muốn đưa sản phẩm vào khu trưng bày do công trình nằm riêng biệt trên QL1, xa bến bãi, xa khu dân cư nên khó giới thiệu sản phẩm đến du khách, nhất là khách phương xa. Theo ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch UBND xã An Chấn, công trình khánh thành rồi đóng cửa cho tới năm 2016 là do người dân làng nghề chê ở đây xa, lại phải tốn tiền thuê người trông coi và một số chi phí phát sinh khác nhưng chưa chắc có hiệu quả.
Để khuyến khích người dân đến đăng ký kinh doanh, H.Tuy An từng đưa ra chủ trương miễn phí 3 tháng tiền thuê mặt bằng nhưng cũng chỉ nhận lại sự thờ ơ từ người dân.
Chưa biết tiếp tục cho thuê hay thu hồi dự án
Sau 3 năm bỏ hoang, để đỡ lãng phí, đầu năm 2016, UBND H.Tuy An cho Công ty An Phú thuê hạ tầng toàn bộ khu trưng bày để quản lý, kinh doanh và tiếp tục đầu tư thêm các hạng mục như: hàng ăn, quán giải khát... Tuy nhiên, từ năm 2022 đến nay, khu trưng bày ngừng hoạt động và luôn trong tình trạng cửa đóng then cài.
"Công ty An Phú thuê lại không gian khu trưng bày để kinh doanh và tiếp tục đầu tư các hạng mục như: hàng ăn, quán nước, không gian tham quan... nhưng làm ăn không thuận lợi. Công ty này nhiều năm không đóng thuế cho địa phương", ông Nguyễn Quốc Khanh cho biết.
Theo quan sát của PV Báo Thanh Niên, hiện toàn bộ khu trưng bày bị bỏ hoang, trở thành nơi để máy móc công trình. Không gian trước khu trưng bày thành nơi "bắt khách dạo" của xe khách. Các hạng mục xây dựng trước đó đã cũ kỹ, xuống cấp trầm trọng, cảnh quan hoang tàn, cỏ mọc rậm rạp do lâu ngày không được chăm sóc.
Nhiều người dân cho rằng việc xây dựng công trình tiền tỉ trên khu đất khoảng 1 ha, nằm ngay QL1 nhưng hoạt động không hiệu quả, bị bỏ hoang là sự lãng phí nguồn lực ngân sách đầu tư. Theo đại diện Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng H.Tuy An, đơn vị này đang tham mưu UBND H.Tuy An rà soát lại, làm việc với Công ty An Phú để xem xét biện pháp xử lý, tiếp tục cho thuê hay thu hồi dự án.
.jpg)
