Theo đó, Trương Văn Chinh (38 tuổi), Trương Văn Thắng (39 tuổi, cùng quê Hải Dương) bị đề nghị truy tố về tội "vi phạm quy định về khai thác tài nguyên" và "đưa hối lộ"; bị can Trịnh Văn Hưng (45 tuổi, cựu cán bộ công an Bộ Công an) về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Ngoài ra, 21 bị can khác bị đề nghị truy tố về các tội: vi phạm quy định về khai thác tài nguyên, môi giới hối lộ, rửa tiền, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có.
Theo kết luận điều tra, từ khoảng tháng 2 - 6.5.2022, bị can Trương Văn Chinh trực tiếp tổ chức, điều hành nhiều tàu hút khai thác cát trái phép tại khu vực Cồn Ngựa để thu lợi bất chính.
Căn cứ vào sổ sách ghi chép thu giữ, công an xác định từ ngày 18.3 - 6.5.2022, Chinh đã chỉ đạo khai thác được 73.435 mét khối, thu lợi 24,6 tỉ đồng.
Kết luận điều tra thể hiện, riêng ngày 6.5.2022, khi bị bị Thủy đoàn II Cục Cảnh sát giao thông (C08) Bộ Công an bắt quả tang, tạm giữ 9 tàu hút của Chinh tại khu vực khai thác trái phép cát. Trên các tàu đã hút được tổng khối lượng 6.630 mét khối cát (kết quả định giá cát vào thời điểm trên là 839 triệu đồng).
Sau khi tàu hút của Trương Văn Chinh bị bắt, Chinh bàn bạc với Trương Văn Thắng tìm người "lo lót" để tàu hút cát đang bị tạm giữ chỉ bị xử phạt hành chính, không bị tịch thu tàu. Sau đó, Thắng nhờ Bùi Văn Cường giúp thì Cường đồng ý.
Không quen biết nhưng vẫn hứa hẹn tìm cách "lo lót"
Thông qua giới thiệu của một cán bộ công tác tại C08 là T.N.T, Cường liên hệ với Trịnh Văn Hưng. Hưng được giới thiệu là người có nhiều mối quan hệ có thể xử lý được việc mà Chinh và Thắng mong muốn. Bùi Văn Cường liên hệ trao đổi, Hưng báo có thể xử lý được và cần phải "lo lót" số tiền 3 tỉ đồng, Chinh đồng ý. Chinh chỉ đạo Bùi Văn Bản (cháu ruột của Chinh) dùng tài khoản chuyển 3 tỉ đồng cho Trương Văn Thắng.
Cùng ngày, Thắng chuyển vào tài khoản của Cường số tiền 500 triệu đồng. Ngay lúc đó, Cường chuyển 400 triệu đồng vào tài khoản ngân hàng của Trịnh Văn Hưng và giữ lại 100 triệu đồng.
Ngày 10.5.2022, Bùi Văn Cường cùng Trương Văn Thắng ra TP.Hà Nội để gặp Trịnh Văn Hưng. Trên đường đi, Trương Văn Thắng tiếp tục chuyển vào tài khoản của Bùi Văn Cường 300 triệu đồng để chi "lo lót" khi cần thiết. Trịnh Văn Hưng hẹn Bùi Văn Cường và Trương Văn Thắng gặp Hưng tại quán bia tại Q.Cầu Giấy, TP.Hà Nội.
Sau đó, Hưng, Bùi Văn Cường cùng Trương Văn Thắng đến C08 gặp một Phó trưởng phòng C08 tên C. nói về nội dung Trương Văn Thắng có tàu bị bắt trong TP.HCM và cho biết không trực tiếp làm mà chỉ thuê tàu, giao cho Trương Văn Chinh và hợp đồng bằng miệng. Sau đó, Cường cùng Trương Văn Thắng ra bến xe để bắt xe về Hải Dương.
Ngày 24.5.2022, Thủy Đoàn II, C08 chuyển hồ sơ cho Công an TP.HCM tiếp nhận, thụ lý giải quyết theo thẩm quyền.
Ngày 27.5.2022, Trương Văn Thắng và Trương Văn Chinh bị Công an TP.HCM bắt về tội "vi phạm quy định về khai thác tài nguyên". Ngày 3.6.2022, Cơ quan CSĐT Công an TP.HMCM ra quyết định tạm giữ đối với phương tiện, tang vật do Thủy Đoàn II, C08 bàn giao.
Công an xác định, từ ngày 16.7 - 29.12.2022, Bùi Văn Cường được Trịnh Văn Hưng chuyển trả lại 1 tỉ đồng (gồm 400 triệu đồng nhận vụ "lo lót" và 600 triệu tiền vay mượn).
Theo kết luận điều tra, bị can Trịnh Văn Hưng mặc dù không quen biết, không có khả năng tìm gặp người có chức vụ quyền hạn, có thẩm quyền giải quyết nhưng vẫn hứa hẹn tìm cách "lo lót" để tàu hút cát chỉ bị xử phạt hành chính. Hưng nhận 400 triệu đồng nhưng sử dụng vào mục đích cá nhân mà không đưa cho bất kỳ ai có thẩm quyền. Công an xác định hành vi này phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.