Những thương vụ đáng chú ý
Theo thống kê của Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, lượng khách du lịch đến thăm khám và chữa bệnh tại nước ta tăng dần qua các năm, trung bình đạt doanh thu khoảng 2 tỷ USD/năm (thời điểm trước dịch COVID-19), trong đó TP.HCM chiếm khoảng 40% về lượng khách cũng như doanh thu.
Với một thị trường tiềm năng như vậy, không khó để chứng kiến hàng loạt thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) lớn trong năm 2023 liên quan đến các tập đoàn quốc tế tại thị trường chăm sóc sức khỏe Việt Nam.
Thương vụ M&A lớn nhất trong ngành y tế năm 2023 là thương vụ Thomson Medical Group (TMG) từ Singapore mua lại Bệnh viện FV có trụ sở tại TP.HCM vào tháng 7 năm 2023. Giá trị thương vụ đạt 381,4 triệu USD, bao gồm 359,6 triệu USD trả trước và 21,8 triệu USD sẽ được giao khi Bệnh viện FV đạt được các mốc hiệu suất nhất định.
Theo các điều khoản của hợp đồng mua bán, TMG mua lại toàn bộ Công ty TNHH Y tế Viễn Đông Việt Nam (FEMV). FEMV vận hành một loạt cơ sở chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam, bao gồm Bệnh viện FV cấp 3 đa khoa với 220 giường và mạng lưới các phòng khám cơ bản và chuyên khoa.
FEMV, còn gọi là Tập đoàn FV, hiện có hơn 1.600 nhân viên, trong đó có hơn 200 bác sĩ Việt Nam và nước ngoài. Bệnh viện FV cũng đang điều hành một phòng khám đa khoa ngoại trú ở TP.HCM, đồng thời các cơ sở y tế của FV cũng điều trị bệnh nhân từ các nước láng giềng như Campuchia, Lào và Myanmar.
Vào tháng 10, Bệnh viện Quốc tế Mỹ (AIH) có trụ sở tại TP.HCM đã công bố thỏa thuận hợp tác chiến lược toàn diện với Tập đoàn Y tế Raffles (RMG) của tỷ phú người Singapore Loo Choon Yong. Mặc dù hai bên không tiết lộ giá trị cụ thể nhưng hồi tháng 7, Savills Việt Nam định giá AIH ở mức 45,6 triệu USD.
Theo thỏa thuận, từ tháng 10, RMG sẽ tham gia quản trị và vận hành AIH, đồng thời phát triển một số dịch vụ chuyên khoa như ung thư và phẫu thuật tổng quát. Việc mua lại AIH sẽ giúp RMG nắm bắt cơ hội tăng trưởng từ sự bùng nổ nhu cầu về dịch vụ chăm sóc sức khỏe tư nhân tại Việt Nam. Đồng thời, hỗ trợ tham vọng của RMG trở thành nhà cung cấp dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe chất lượng cao được người dân trong khu vực lựa chọn.
Bên cạnh đó, thị trường chăm sóc sức khỏe Việt Nam còn chứng kiến một làn sóng M&A trong lĩnh vực dược phẩm.
Vào tháng 8, tập đoàn dược phẩm Hàn Quốc Dongwha Pharm đã chi khoảng 30 triệu USD để mua 51% cổ phần của Dược phẩm Trung Sơn của Việt Nam. Đây được coi là thương vụ có giá trị lớn nhất trong ngành dược phẩm Việt Nam.
Một thương vụ đáng chú ý khác của ngành dược phẩm trong năm 2023 là Tập đoàn dược phẩm ASKA của Nhật Bản chi 180 tỷ đồng (7,4 triệu USD) để tăng tỷ lệ sở hữu tại CTCP Dược phẩm Hà Tây (DHT). Khi thương vụ hoàn tất, ASKA sẽ nắm giữ 26,8 triệu cổ phiếu DHT, tương đương gần 33% vốn điều lệ.
Trước đó vào tháng 4, hãng dược phẩm Adamed Pharma của Ba Lan đã thông báo mua thành công 100% cổ phần của CTCP Dược phẩm Đất Vị Phú (DaviPharm), một trong những thương vụ M&A lớn đầu tiên của ngành dược phẩm trong năm 2023.
Lĩnh vực “hái ra tiền” ở Việt Nam?
Theo một báo cáo của PwC, một trong bốn “ông lớn” kiểm toán hàng đầu thế giới, dù các giao dịch thâu tóm và sáp nhập (M&A) tại Việt Nam đã chậm lại trong năm 2022, nhưng lĩnh vực chăm sóc sức khỏe lại là một trong số ít các lĩnh vực hàng đầu thu hút vốn FDI trong năm 2023.
Với tầng lớp trung lưu đang phát triển nhanh chóng, dân số già hóa kèm với đó là một số thách thức mà hệ thống bệnh viện công phải đối mặt và nhận thức ngày càng tăng về tầm quan trọng của dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng tốt, các cơ hội dành cho các công ty nước ngoài là rất rõ ràng.
Theo đánh giá của các nhà phân tích, thị trường chăm sóc sức khỏe Việt Nam đang rộng cửa, thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài một phần do thị trường trở nên cởi mở hơn.
Bên cạnh đó, dân số Việt Nam chính thức bước vào “giai đoạn già hóa” vào năm 2017 và nằm trong số những quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Tuổi thọ trung bình của người dân Việt Nam lên tới 75,4 tuổi và người cao tuổi có thể chiếm hơn 17% dân số Việt Nam vào năm 2030.
Do đó, nhu cầu ngày càng tăng đối với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe được cải thiện để đáp ứng nhu cầu của người Việt. Hơn nữa, tình trạng quá tải tại các bệnh viện công đang là vấn đề cấp bách của hệ thống y tế Việt Nam.
Một thống kê cho thấy, tổng chi tiêu cho y tế của Việt Nam có khả năng đạt 23,3 tỷ USD vào năm 2025 và 33,8 tỷ USD vào năm 2030. Trong đó, nhiều người thành thị tại Việt Nam thường ra nước ngoài để điều trị, ước tính mỗi năm có khoảng 40.000 người chi khoảng 2 tỷ USD cho việc chữa bệnh tại nước ngoài.
Nhìn chung, với sự phát triển nhanh chóng của xã hội Việt Nam cả về nhận thức về tầm quan trọng của chất lượng chăm sóc sức khỏe và khả năng chi trả cho dịch vụ, cùng với việc thiếu các dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng tại địa phương đã tạo ra cơ hội cho các công ty nước ngoài đầu tư và thâm nhập sâu hơn vào thị trường chăm sóc sức khỏe của Việt Nam.