Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, năm 2001, Công ty sản xuất – xuất nhập khẩu công nghiệp Phú Yên được Bộ Công nghiệp cấp giấy phép khai thác khoáng sản tại mỏ đá ốp lát Kim Sơn ở xã An Thọ (H.Tuy An, Phú Yên) với diện tích 11,2 ha, trữ lượng khai thác 100.000 m3, sản lượng khai thác 4.000 m3/năm, thời gian 25 năm. Công ty sản xuất – xuất nhập khẩu công nghiệp Phú Yên (là doanh nghiệp vốn nhà nước 100%) sau đó cổ phần hóa chuyển thành Công ty cổ phần công nghiệp Phú Yên và nay là Công ty cổ phần I.D.P, trực tiếp quản lý mỏ đá ốp lát Kim Sơn.
Cuối năm 2014, Sở TN-MT tỉnh Phú Yên đã có văn bản yêu cầu Công ty cổ phần I.D.P tạm dừng hoạt động khai thác tại mỏ đá ốp lát Kim Sơn, lập hồ sơ đề nghị điều chỉnh tọa độ, diện tích khu vực khai thác gửi Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam. Công ty này đã làm hồ sơ đề nghị Bộ TN-MT, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản xem xét cho phép điều chỉnh mỏ đá ốp lát Kim Sơn ở xã An Thọ sang xã Hòa Quang Bắc (H.Phú Hòa) cho đúng tọa độ thực tế.
Tuy nhiên, trong thời gian chờ đợi các cơ quan chức năng xem xét điều chỉnh, gần đây người dân phát hiện có tình trạng khai thác đá tại khu vực mỏ đá ốp lát Kim Sơn rồi vận chuyển đi nơi khác.
Vi phạm quy định
Từ phản ảnh của người dân, ngày 25.7, UBND H.Phú Hòa phối hợp các đơn vị liên quan kiểm tra thực địa tại mỏ đá Kim Sơn và ghi nhận: Tại thời điểm kiểm tra, Công ty cổ phần I.D.P đã tạm dừng hoạt động khai thác nhưng tại hiện trường của mỏ đá có lớp đất thực bì được cào, nhiều khối đá lớn còn ngổn ngang, có những hố sâu ngập nước… Đoàn kiểm tra đã yêu cầu doanh nghiệp không khai thác tại khu vực này và giữ nguyên hiện trạng, chờ kết quả giải quyết của cơ quan có thẩm quyền.
Phía Công ty cổ phần I.D.P giải thích rằng trong thời gian chờ cập nhật quy hoạch, điều chỉnh hồ sơ; hằng năm, trước khi vào mùa mưa (đầu tháng 7), công ty vẫn cho sửa lại đường để người dân chuyên chở lâm sản, nông sản. Công ty cũng san gạt đường, đào hố gom nước bùn khi trời mưa, tránh ô nhiễm môi trường nguồn nước đầu nguồn suối Đá Bàn làm ảnh hưởng đến đời sống của người dân.
Ngày 31.7, thực hiện chỉ đạo của Thường trực HĐND tỉnh Phú Yên, Ban Kinh tế – ngân sách (HĐND tỉnh Phú Yên) cũng đã tiến hành khảo sát tại khu vực mỏ đá Kim Sơn.
Ông Lê Xuân Hà, Trưởng ban Kinh tế – ngân sách HĐND tỉnh Phú Yên, cho biết qua khảo sát thực tế tại hiện trường, cho thấy Công ty cổ phần I.D.P đã khai thác ngoài khu vực được cấp phép của mỏ đá Kim Sơn theo giấy phép được cấp (cấp từ năm 2001) và khai thác trên khu vực đất rừng sản xuất (nay đã đưa ra ngoài quy hoạch 3 loại rừng theo quyết định số 2570/QĐ-UBND ngày 28.12.2017 của UBND tỉnh Phú Yên) thuộc địa phận xã Hòa Quang Bắc. Diện tích, khối lượng đất đá đào bới, san gạt khá lớn với nhiều hố sâu và bãi đá.
“Thời điểm khảo sát không có thiết bị cơ giới khai thác nhưng tại thực địa có thể nhận định việc khai thác đã diễn trong một thời gian dài khi chưa được cấp có thẩm quyền cập nhật, bổ sung quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050; chưa được bổ sung vào Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 và Kế hoạch sử dụng đất của H.Phú Hòa. Vì vậy, hoạt động của Công ty cổ phần I.D.P đã vi phạm quy định của luật Đất đai, luật Lâm nghiệp, luật Khoáng sản”, ông Hà nói.