C05 xác định có 2 nguồn xả thải chính khiến con sông này bị ô nhiễm là nước thải sinh hoạt của người dân và nguồn nước thải từ các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, làng nghề… Theo thống kê, từ tháng 7.2023 - 3.2024, C05 và công an Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương đã tiến hành kiểm tra và xử lý lên tới 55 vụ, phạt hành chính gần 8 tỉ đồng.
Trong đó, riêng C05 đã kiểm tra, xử lý 9 vụ với tổng mức phạt hành chính gần 5 tỉ đồng. Điển hình, ngày 28.12.2023, C05 kiểm tra công tác chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với Công ty TNHH phát triển hạ tầng khu công nghiệp Hòa Phát (H.Văn Lâm, Hưng Yên) đã phát hiện công ty này có hành vi xả nước thải vượt quy chuẩn ra môi trường vào hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải. Qua đó, C05 đã xử phạt hành chính gần 1,5 tỉ đồng.
Tiếp đó, kiểm tra Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng H.Gia Lâm (Hà Nội) là đơn vị quản lý hạ tầng, vận hành hệ thống xử lý nước thải Cụm công nghiệp Phú Thị, C05 đã xử phạt hành chính đơn vị này 783 triệu đồng về hành vi xả nước vượt quy chuẩn ra ngoài môi trường, vào sông Cầu Bây.
Nhiều bộ, ngành, địa phương cùng có trách nhiệm
Thượng tá Nguyễn Xuân Thành, Phó trưởng phòng Nông nghiệp tài nguyên khoáng sản và đa dạng sinh học (Phòng 3) thuộc C05, cho biết Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã có chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ giải quyết ô nhiễm môi trường hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải từ nhiều năm nay.
Trong đó, Phó thủ tướng giao Bộ TN-MT chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan và 4 địa phương Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương thực hiện các nhóm nhiệm vụ, giải pháp chung và các nhiệm vụ cụ thể xử lý ô nhiễm hệ thống Bắc Hưng Hải.
Ngoài ra, Bộ NN-PTNT cũng chịu trách nhiệm rà soát, đánh giá toàn diện hiện trạng; xây dựng dự án, kế hoạch, bố trí nguồn vốn và tổ chức thực hiện nạo vét, sửa chữa, nâng cấp các công trình thuộc hệ thống Bắc Hưng Hải… Bên cạnh đó, các bộ Công an, Tài chính, Xây dựng, KH-ĐT, Công thương, KH-CN cũng phải phối hợp chặt chẽ, vào cuộc quyết liệt, thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp theo chỉ đạo của Phó thủ tướng để xử lý ô nhiễm môi trường hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải.
"Dù vai trò, trách nhiệm chính thuộc về Bộ TN-MT, Bộ NN-PTNT, UBND 4 địa phương dòng Bắc Hưng Hải chảy qua, song bám sát chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an, C05 đã thường xuyên tăng cường công tác phòng ngừa, đấu tranh xử lý vi phạm, tham mưu kiến nghị, tuyên truyền, lôi cuốn sự vào cuộc quyết liệt của nhiều bộ, ban ngành, chính quyền địa phương liên quan góp phần xử lý, giảm thiểu ô nhiễm môi trường của hệ thống Bắc Hưng Hải", thượng tá Thành nhấn mạnh.
Xử lý hình sự nếu vi phạm tái diễn
Theo thượng tá Thành, thời gian qua, các vụ việc vi phạm phát hiện chỉ dừng ở mức xử lý hành chính, chưa hình sự vụ việc vi phạm xả thải gây ô nhiễm môi trường. Đặc biệt, một số tổ chức vi phạm bị phát hiện, kiểm tra, xử lý nhiều lần nhưng không khởi tố hình sự được, chỉ xử phạt hành chính vì không phát sinh thông số môi trường nguy hại trong nước thải.
"Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an, cũng đang có những chỉ đạo rất quyết liệt liên quan đến vấn đề này. Cụ thể, Bộ trưởng chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra để phát hiện, xử lý, xử phạt những doanh nghiệp, đơn vị xả thải ra môi trường, làm ảnh hưởng đến hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải; nếu xử lý hành chính, xử phạt nhiều lần vẫn không khắc phục thì phải khởi tố để xử lý hình sự. Đồng thời, Bộ trưởng yêu cầu C05 hướng dẫn công an các địa phương làm điểm một số vụ để nêu gương, cảnh tỉnh", thượng tá Nguyễn Xuân Thành thông tin.
Một công ty bị phạt 350 triệu đồng sau phản ánh của Báo Thanh Niên
Ngày 10.4, Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên đã ban hành quyết định xử phạt hành chính 350 triệu đồng về vấn đề bảo vệ môi trường đối với Công ty TNHH dệt may Đại Hoa (Công ty Đại Hoa, P.Dị Sử, TX.Mỹ Hào, Hưng Yên).
Theo đó, Công ty Đại Hoa đã có hành vi xả trái phép nước thải vào hệ thống thoát nước mưa của khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung. Hành vi này đã vi phạm quy định tại điểm e khoản 5 điều 15 Nghị định số 45/2022 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Ngoài việc bị phạt 350 triệu đồng, tỉnh Hưng Yên yêu cầu Công ty Đại Hoa và Công ty CP phát triển hạ tầng dệt may Phố Nối B khắc phục hậu quả về môi trường.
Sở TN-MT tỉnh Hưng Yên tiếp tục lập hồ sơ, trình cấp trên để xử phạt 2 doanh nghiệp khác về hành vi xả thải ra môi trường.
Đáng chú ý, sau loạt bài phản ánh thực trạng đầu độc sông Bắc Hưng Hải, ngày 3.4, PV Thanh Niên đã liên hệ với Bộ TN-MT để tìm hiểu về công tác quản lý, trách nhiệm cũng như giải pháp xử lý tình trạng ô nhiễm ở hệ thống thủy lợi này, nhưng đến nay câu trả lời từ Bộ TN-MT chỉ là sự im lặng.