Những ngày giữa tháng 9.2024, khi chúng tôi tìm gặp, anh Trần Quang Hổ (phường Xuân Phú, TP.Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế) đang háo hức chuẩn bị hành lý để vào Bà Rịa - Vũng Tàu. Anh Hổ bảo, đây là lần thứ 2 vào thăm "mẹ Mai" (bà Phạm Thị Mai, ngụ ấp 2 Tây, xã Bàu Lâm, huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu), người đã cho anh sinh mạng, thông qua việc hiến tặng trái tim người con trai ruột của bà. "Vẫn như lần trước, trái tim tôi rộn nhịp sự sống và biết ơn. Tôi mong chờ gặp mẹ, thắp nén tâm hương cho con trai ruột của mẹ Mai", anh Hổ nói.
Người đàn ông rắn rỏi, nụ cười rạng ngời, cách đây 4 năm là một hình hài lụi tàn sự sống, bởi trái tim bệnh tật. Làm hồ sơ đăng ký tại Trung tâm Điều phối Ghép tạng Quốc gia, chờ gặp trái tim của người hiến phù hợp là hy vọng cuối cùng của anh. Thật kỳ diệu, trong vòng 2 tháng sau khi đăng ký, anh nhận được thông tin có người hiến tim, tất cả các chỉ số đều phù hợp.
"Tỉnh dậy sau cuộc đại phẫu thuật, nằm trong phòng cách ly 13 ngày với dây nhợ đầy người nối cùng các thiết bị máy móc, cảm nhận nhịp đập khỏe khoắn của trái tim mới, mỗi ngày càng hòa quyện với cơ thể, tôi biết mình đã đi qua cửa tử, được tái sinh. Tôi khóc vì biết ơn trái tim đang đập trong lồng ngực, đặc biệt biết ơn người mẹ trong thời khắc đau thương nhất, đã có một quyết định khó khăn, nhưng ý nghĩa lớn lao, đó là hiến một phần cơ thể của con, để người khác được tiếp tục sống, dù đó là người chưa từng quen biết", anh Hổ nghẹn lời.
Tháng 11 năm ngoái, anh Hổ và anh Nguyễn Mạnh Cường (phố Minh Khai, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) lần đầu tiên từ hai miền Tổ quốc thực hiện chuyến đi ý nghĩa tìm người mẹ thứ hai cho họ sự sống. Ngày gặp gỡ, cả người hiến và nhận sự sống thiêng liêng đều nước mắt không ngừng rơi.
Cách đây 4 năm, căn bệnh xơ gan của anh Cường đến giai đoạn nếu không được ghép gan thì sự sống của anh chỉ còn tính bằng ngày. "Bụng tôi trướng to, đau đớn. Mắt mất thần. Ăn không được. Ngủ ngồi, không thở được. Tôi cảm nhận cái chết đang đến. Gia đình đã chuẩn bị lo hậu sự. Lúc đó, như một phép màu, tôi được nhận cả 2 lá gan của người hiến tặng. Tỉnh lại sau ca ghép, cảm xúc trong lòng tôi là tất cả những điều tuyệt vời nhất trên cuộc đời này cộng lại", anh Cường xúc động nói với sự biết ơn tấm lòng yêu thương cao cả của người mẹ mà trước đó chỉ là xa lạ.
Trở về từ lằn ranh sinh tử, cuộc sống của anh Cường thay đổi hoàn toàn. Thể chất mạnh khỏe; tâm tính hiền hòa, hướng thiện. Hành nghề chữa bệnh bằng phương pháp tác động cột sống và cứu huyệt dưỡng sinh tại nhà, mỗi ngày anh Cường miệt mài làm việc từ sáng sớm đến tối muộn. Anh Cường bày tỏ: "Sinh mạng tôi được hồi sinh bởi tình yêu thương, nên tôi trả ơn cuộc đời bằng hành động giản dị hằng ngày. Đó là đặt mọi tâm huyết vào công việc chữa bệnh, giúp đỡ người khác. Bệnh nhân là người già và trẻ em, tôi chữa bệnh miễn phí; giảm 50% phí chữa bệnh cho những người trong độ tuổi lao động nhưng khó khăn. Đó cũng là lời cảm ơn từ gan ruột tôi muốn gửi đến mẹ Mai, để mẹ yên lòng và vui khi thấy nghĩa cử của mình là xứng đáng, và để yêu thương tiếp nối trong đời".
Yêu thương còn mãi
Cơn say xe khiến chúng tôi tái nhợt, bởi cuộc hành trình gần 120 km, từ TP.HCM về huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Nhưng khi vừa đến đầu ấp, mệt mỏi dường rơi lại phía sau, bởi lúc dừng hỏi đường đến nhà bà Phạm Thị Mai, một phụ nữ đang đi ngược chiều, sẵn lòng quay đầu xe máy, tận tình dẫn chúng tôi qua rất nhiều con đường quanh co, đến tận ngõ nhà. Trước bày tỏ cảm ơn của khách, chị cười mộc mạc: "Bất cứ người dân nào ở đây cũng cảm phục và trân trọng người mẹ đã làm được điều khó khăn mà đẹp đẽ để giúp nhiều người không quen biết giành giật lại được sự sống".
Cuối tháng 11.2020, khi con trai bà Mai bị tai nạn giao thông, chết não, người mẹ quyết định hiến tạng con với mong muốn cứu sống những người bệnh đang ở bên cửa tử, chúng tôi từng được theo chân đội ngũ y bác sĩ, từ TP.HCM về Xuyên Mộc thành kính tri ân trước hương linh người đã khuất. Hôm ấy, người mẹ trong tột cùng đau khổ, vẫn cầu nguyện những người bệnh nhận tạng con trai mình được cứu sống. Tâm nguyện của bà trở thành hiện thực, khi cả 4 người nhận tạng được hồi sinh (bệnh nhân tại Hà Nội nhận gan; tại Thừa Thiên-Huế nhận tim, tại Long An và Cà Mau nhận thận).
Trước mặt chúng tôi vẫn là người mẹ không nguôi thương nhớ con trai. Nhưng bây giờ, cõi lòng bà ngập tràn ấm áp khi có thêm những đứa con đậm sâu tình cảm ở khắp các miền đất nước và yêu thương của chòm xóm. Ông Nguyễn Trung, hàng xóm cận kề chia sẻ: "Tui không ngờ, chị Mai hành động cao quý được như vậy, là tấm gương để người dân nơi đây biết sống vì mọi người, vì cộng đồng hơn".
Nhưng bà Mai lại nói giản dị, thời chiến là nữ thanh niên xung phong, thời bình là một cựu chiến binh, từng công tác ở cấp xã, bà chứng kiến nhiều mảnh đời bất hạnh, sự sống bị giày vò bởi bệnh hiểm nghèo. Bà luôn tâm niệm làm nhiều việc thiện trong khả năng, bao gồm ý định đăng ký hiến tạng sau khi qua đời để cứu sống nhiều người bệnh. Khi con trai đang ở phòng chăm sóc tích cực Bệnh viện Bà Rịa, ngồi chờ đợi bên ngoài, bà Mai chứng kiến một người vợ trẻ khóc ngất vì chồng bị ung thư gan giai đoạn nặng. Vậy nên, nhận thông báo con trai chết não, đau khổ tột cùng, nhưng người phụ nữ nhân hậu vẫn nghĩ cho sự sống của người khác và để sự ra đi của con cũng giúp ích được cho đời. Bà Mai cũng cho biết thêm, bà đã đăng ký hiến tạng, nối yêu thương vào cuộc sống.
TS - BS Dư Thị Ngọc Thu - Trưởng đơn vị điều phối ghép các bộ phận cơ thể người, Bệnh viện Chợ Rẫy từng cho biết, gia đình bà Mai là trường hợp đầu tiên chủ động liên hệ bệnh viện, đề nghị hiến tạng cứu người khi người thân không may gặp tai nạn, chết não. Đó là tấm lòng cao quý, tiên phong cho đi những giá trị đẹp đẽ. Để sau đó, tháng 5.2021, trong tuyệt vọng chia lìa người thân bị tai nạn giao thông, một gia đình khác ở Bà Rịa - Vũng Tàu cũng vượt lên đau thương tiếp nối nghĩa cử ấy, cứu sống thêm 4 người bệnh khác, giúp yêu thương còn mãi giữa đời…