Vụ cụ bà 82 tuổi kiện con gái ruột đòi lại nhà: Mệt mỏi kéo dài

Kiện con gái ruột đòi lại nhà

Theo hồ sơ, căn nhà ở số 18 đường Tự Đức, TP.Phan Rang - Tháp Chàm (Ninh Thuận) do vợ chồng bà P. tạo lập. Năm 2000, sau khi chồng chết, bốn người con đồng ý tặng toàn bộ phần thừa kế cho bà P.

Từ năm 2007 đến 2013, bà P. nhiều lần dùng căn nhà trên để thế chấp ngân hàng cho các khoản vay của vợ chồng con gái là bà P.H. Mỗi lần vay ngân hàng, vợ chồng bà H. chở mẹ đến Văn phòng công chứng An Khang (TP.Phan Rang - Tháp Chàm) để ký hợp đồng thế chấp tài sản.

Đến năm 2018, bà P. yêu cầu vợ chồng con gái trả nợ ngân hàng để lấy giấy tờ nhà đất về thì mới biết đã ký hợp đồng tặng cho tài sản trên cho bà H. Nhà và đất cũng được sang tên cho bà P.H.

ẢNH: THIỆN NHÂN

Bà P. cho rằng mình tuổi cao sức yếu, không biết chữ, bị điếc tai nên bị lừa ký hợp đồng tặng cho tài sản. Công chứng viên không đọc lại nội dung nên bà P. không biết nội dung hợp đồng là tặng cho bà P.H nhà và đất.

Sau đó, bà P. ủy quyền cho con trai là ông Lê Văn H. khởi kiện ra tòa, yêu cầu hủy hợp đồng tặng cho và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho bà P.H.

Cuối năm 2019 và đầu năm 2020, bản án dân sự sơ thẩm (lần 1) của TAND TP.Phan Rang - Tháp Chàm và phúc thẩm (lần 1) của TAND tỉnh Ninh Thuận tuyên chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, buộc bà P.H phải trả lại căn nhà số 18 đường Tự Đức cùng giấy tờ căn nhà cho bà P.

Sau phiên tòa, bà P.H có đơn đề nghị giám đốc thẩm. Ngày 13.5.2021, TAND cấp cao tại TP.HCM ra kháng nghị giám đốc thẩm; quyết định giám đốc thẩm số 255/2021/DS-GĐT ngày 18.11.2021, tuyên hủy 2 bản án sơ thẩm và phúc thẩm (lần 1) để xét xử lại từ đầu.

Không đồng ý với quyết định giám đốc thẩm, TAND tỉnh Ninh Thuận có văn bản gửi TAND tối cao xem xét thủ tục giám đốc thẩm đối với quyết định giám đốc thẩm.

Ngày 30.9.2022, TAND tối cao có Văn bản số 982/TB-TA (Văn bản 982), trong đó thống nhất quyết định giám đốc thẩm, tuyên hủy 2 bản án sơ thẩm và phúc thẩm (lần 1), với lý do: "Bà P. cùng ông Lê Văn H. không xuất trình được tài liệu, chứng cứ chứng minh bà P. không biết chữ, không minh mẫn; tòa sơ thẩm, phúc thẩm (lần 1) không thu thập được tài liệu, chứng cứ thể hiện bà P. không biết đọc, không biết viết mà quyết định chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà P. hủy hợp đồng cho tặng quyền sử dụng đất và tài sản là không đánh giá đúng bản chất sự việc", trích Văn bản 982.

Căn cứ vào Văn bản 982, TAND TP.Phan Rang - Tháp Chàm và TAND tỉnh Ninh Thuận đã thu thập thêm nhiều chứng cứ mới; đặc biệt có tình tiết mới về hợp đồng cho tặng vi phạm pháp luật mà Kết luận giám định số 273/KLGĐ-KTHS ngày 28.4.2023 của Phân viện Khoa học Hình sự Bộ Công an khẳng định chữ ký và chữ viết bà P. không cùng một người viết.

Ngày 29.9.2023, TAND TP.Phan Rang - Tháp Chàm xét xử sơ thẩm (lần 2) căn cứ vào chứng cứ, tuyên buộc bà P.H trả lại căn nhà số 18 Tự Đức cho bà P. Sau đó, bà P.H kháng cáo. Ngày 19.3.2024, TAND tỉnh Ninh Thuận mở phiên phúc thẩm (lần 2), tuyên y án sơ thẩm (lần 2). Sau phiên phúc thẩm này, bà P.H có đơn gửi giám đốc thẩm. Ngày 30.8.2024, TAND cấp cao TP.HCM ra kháng nghị số 53/2024/KN-DS, kháng nghị bản án phúc thẩm (lần 2).

ẢNH: THIỆN NHÂN

Không chấp nhận chứng cứ mới

Theo đó, kháng nghị số 53/2024/KN-DS của TAND cấp cao TP.HCM chỉ chấp nhận các chứng cứ thu thập tại phiên sơ thẩm và phúc thẩm (lần 1); không chấp nhận các chứng cứ mới được thu thập tại phiên sơ thẩm và phúc thẩm (lần 2) và giám định số 273/KLGĐ-KTHS ngày 28.4.2023 của Phân viện Khoa học Hình sự Bộ Công an… để ra quyết định kháng nghị, đề nghị giám đốc thẩm theo hướng sửa bản án phúc thẩm, không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.

Theo luật sư Nguyễn Hồng Hà, Đoàn Luật sư tỉnh Khánh Hòa, TAND cấp cao TP.HCM đã căn cứ vào các tài liệu chứng cứ cũ để ban hành quyết định kháng nghị số 53/2024/KN-DS, kháng nghị bản án phúc thẩm ngày 19.3.2024 của TAND tỉnh Ninh Thuận, đề nghị xử giám đốc thẩm theo hướng sửa bản án phúc thẩm, không chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là không phù hợp.

Luật sư Nguyễn Hồng Hà cho biết trong trường hợp có nghi vấn về đánh giá chứng cứ thì cần kháng nghị hủy án để tiếp tục làm rõ những mâu thuẫn trong hồ sơ vụ án.

Bên cạnh đó, pháp luật về công chứng giao dịch hợp đồng, đặc biệt là các hợp đồng chuyển nhượng tặng cho quyền sử dụng đất, người yêu cầu công chứng điểm chỉ để đảm bảo tính hợp pháp, không trái đạo đức xã hội, pháp luật về công chứng; chứng thực đều có quy định phải có hai người làm chứng khi công chứng, chứng thực. "Nếu không thực hiện đúng quy định này thì tùy từng trường hợp các hợp đồng đã được công chứng sẽ bị tòa án tuyên bố là vô hiệu khi có tranh chấp", luật sư Nguyễn Hồng Hà nêu ý kiến.