Những “tỷ phú AI” mới

ChatGPT, một mô hình ngôn ngữ của OpenAI, đã xuất hiện và làm khuynh đảo thế giới trong một năm rưỡi qua. Từ đó đến nay, AI tạo sinh luôn là đề tài bàn tán sôi nổi nhất. CEO Sam Altman của OpenAI cũng trở thành cái tên quen thuộc.

Không chỉ vậy, các công ty công nghệ, cả mới lẫn cũ, đều ghi nhận cổ phiếu tăng vọt. Điều này khiến các ông trùm công nghệ đã giàu càng giàu hơn. Đồng thời danh sách Tỷ phú Thế giới của Forbes cũng xuất hiện thêm chục cái tên giàu lên nhờ AI.

Ví dụ rõ ràng nhất là Jensen Huang, đồng sáng lập kiêm CEO Nvidia. Trong năm vừa qua, giá cổ phiếu Nvidia tăng hơn 300%, giúp Huang lần đầu tiên lọt top 20 người giàu nhất thế giới.

Một số công ty khác cũng đón nhận những tín hiệu tích cực. Chẳng hạn cổ phiếu của Super Micro Computer tăng hơn 10 lần trong năm ngoái, nhiều hơn bất kỳ công ty nào trong S&P 500. Super Micro Computer là đơn vị chuyên sản xuất máy chủ dùng cho các ứng dụng hoạt động bằng AI. Điều này giúp cặp vợ chồng đồng sáng lập công ty, tức Charles Liang và Sara Liu, trở thành tỷ phú.

Lisa Su, CEO công ty bán dẫn Advanced Micro Devices (AMD), cũng lọt hàng tỷ phú trong năm nay nhờ giá cổ phiếu công ty tăng 120%.

Hoặc Cloudflare, công ty an ninh mạng áp dụng AI, cũng ghi nhận cổ phiếu tăng 86%, giúp COO Michelle Zatlyn thành tỷ phú mới và tài sản của CEO Matthew Prince tăng từ 2 tỷ USD (2023) lên thành 3,4 tỷ USD.

Những công ty AI thuộc sở hữu tư nhân cũng phát triển không kém. Thống kê cho thấy trong năm 2023, các công ty startup mảng AI đã huy động được 50 tỷ USD tiền vốn, bất chấp tình hình đầu tư mạo hiểm nhìn chung đang chững lại.

OpenAI vẫn là cái tên sáng nhất trong số này, với giá trị lên đến 80 tỷ USD sau khi được Microsoft rót 10 tỷ vào tháng 1/2023. Mặc dù Altman không nắm cổ phần trong công ty, nhưng Forbes vẫn ước tính ông là một tỷ phú nhờ mạng lưới đầu tư mạo hiểm.

Ngoài Altman, còn hai tỷ phú mới nổi khác xuất phát từ các startup AI. Đó là Ivan Zhao, đồng sáng lập kiêm CEO của Notion, và Brett Adcock, nhà sáng lập kiêm CEO của công ty robot AI Figure.

Trên thực tế, phần lớn nguồn tiền đầu tư vào các công ty tư nhân về AI là từ những ông trùm lâu đời làng công nghệ, chẳng hạn Microsoft, Amazon hoặc Alphabet. Mục tiêu tối thượng của họ là giành ưu thế trong cuộc chạy đua AI.

Hiện tại, chưa biết khi nào bong bóng AI sẽ vỡ, hoặc khi nào nguồn đầu tư suy kiệt. Thế nhưng đã có những tay đua bỏ cuộc trong cuộc đua AI khắc nghiệt này. Chẳng hạn công ty Inflection AI đã không còn theo đuổi dự án chatbot của mình. Hai nhà đồng sáng lập và các nhà nghiên cứu cũng bỏ công ty để đầu quân về Microsoft hồi tháng 3.

Dưới đây là danh sách chín tỷ phú mới nổi nhờ công nghệ AI:

Charles Liang

• Tài sản: 6,1 tỷ USD
• Nguồn gốc tài sản: Sản phẩm phần cứng máy tính
• Quốc gia: Mỹ

Ông là nhà đồng sáng lập công ty cơ sở hạ tầng CNTT Super Micro Computer (SMC) từ năm 1993. Các sản phẩm/dịch vụ của họ như máy chủ và hệ thống lưu trữ cđang là công cụ rất quan trọng với những công ty về AI và điện toán đám mây. Trong năm tài chính 2023, doanh thu SMC cán mốc kỷ lục 7 tỷ USD, cổ phiếu tăng hơn 1.100%, vượt xa các đối tác sản xuất chip của chính họ như Nvidia, Intel hoặc AMD.

Vợ của ông, tức bà Sara Liu, cũng trở thành tỷ phú nhờ thành công của SMC. Hiện bà đang giữ chức phó chủ tịch cấp cao tại công ty.

Kwak Dong Shin

• Tài sản: 2,9 tỷ USD
• Nguồn gốc tài sản: Sản phẩm chất bán dẫn
• Quốc gia: Hàn Quốc

Ông Shin thừa kế Hamni Semiconductor từ cha và hiện đang là người lãnh đạo công ty. Hanmi chuyên sản xuất các vật dụng dùng trong đóng gói chất bán dẫn, thứ vô cùng cần thiết để sản xuất chip. Hamni đang hợp tác với nhiều tên tuổi lớn, chẳng hạn Samsung Electronics và SK Hynix. Nhờ cơn sốt AI, cổ phiếu của Hanmi tăng 560% trong năm qua.

Shunsaku Sagami

• Tài sản: 1,9 tỷ USD
• Nguồn gốc tài sản: Môi giới M&A
• Quốc gia: Nhật Bản

Ông là người sáng lập kiêm CEO của M&A Research Institute, đơn vị chuyên kết nối và môi giới các thương vụ mua lại, sáp nhập các công ty vừa và nhỏ. Họ chuyên dùng AI để tìm người mua tiềm năng cho các thương vụ. M&A Research Institute lên sàn Tokyo năm 2022.

Ivan Zhao

• Tài sản: 1,5 tỷ USD
• Nguồn gốc tài sản: Ứng dụng Notion
• Quốc gia: Mỹ

Thành công hiện tại của Ivan Zhao và của Notion là một hành trình dài kể từ thất bại năm 2015. Ở thời điểm đó, ông và người đồng sáng lập (Simon Last) đã phải sa thải toàn bộ nhân viên, chuyển văn phòng từ San Francisco về Kyoto (Nhật Bản). Còn ở thì hiện tại, Notion đã là doanh nghiệp tập trung vào AI, có lợi nhuận, doanh thu ước tính 250 triệu USD và được định giá khoảng 5 tỷ USD.

Brett Adcock

• Tài sản: 1,4 tỷ USD
• Nguồn gốc tài sản: Sản phẩm robot
• Quốc gia: Mỹ

Ông thành lập Figure vào năm 2022. Công ty của ông chuyên nghiên cứu để đưa công nghệ AI có hình người vào cuộc sống và tích hợp robot vào lực lượng lao động. Hồi tháng 2, Figure huy động được 675 triệu USD từ các nhà đầu tư lớn như Jeff Bezos, Microsoft, Nvidia và OpenAI. Mức định giá hiện tại của Figure rơi vào khoảng 2,6 tỷ USD, với 50% cổ phần nằm trong tay Adcock.

Lisa Su

• Tài sản: 1,3 tỷ USD
• Nguồn gốc tài sản: Chất bán dẫn
• Quốc gia: Mỹ

Cổ phiếu Advanced Micro Devices tăng gấp 60 lần để từ khi bà lên nắm quyền vào năm 2014. Từ đó đến nay, bà đã biến công ty đang gặp khó khăn này trở thành con cưng của ngành AI. Bà là con gái một nhà toán học và một doanh nhân, từng theo học ngành kỹ thuật điện khó nhằn tại MIT danh tiếng.

Michelle Zatlyn

• Tài sản: 1,2 tỷ USD
• Nguồn gốc tài sản: Dịch vụ an ninh mạng
• Quốc gia: Canada

Bà là người đồng sáng lập kiêm COO của Cloudflare, một công ty chuyên sử dụng AI để bảo vệ khách hàng, ngăn chặn các cuộc tấn công mạng, cung cấp không gian trên đám mây để các lập trình viên xây dựng mô hình AI. Bà từng học hóa học tại Đại học McGill, làm việc cho Google và Toshiba trước khi đồng sáng lập Cloudflare năm 2009 cùng người bạn Matthew Prince của mình. Cổ phiếu của Cloudflare tăng 65% kể từ năm ngoái, giúp bà trở thành tỷ phú với số cổ phần 2%.

Sam Altman

• Tài sản: 1 tỷ USD
• Nguồn gốc tài sản: Các khoản đầu tư
• Quốc gia: Mỹ

Dù là người khởi động làn sóng AI bằng việc ra mắt ChatGPT năm 2022, thế nhưng Altman không nắm cổ phần trong OpenAI, công ty có trị giá ước tính 80 tỷ USD. Tuy nhiên ông vẫn sở hữu khối tài sản đáng ngưỡng mộ nhờ các khoản đầu tư mà ông đã thực hiện từ năm 2014 đến 2019 dưới tư cách chủ tịch vườn ươm startup Y Combinator.

Harvey Jones

• Tài sản: 1 tỷ USD
• Nguồn gốc tài sản: Công ty Nvidia
• Quốc gia: Mỹ

Ông là nhà đầu tư và doanh nhân công nghệ lâu năm, đồng thời là thành viên hội đồng sáng lập Nvidia, sở hữu 0,03% cổ phần công ty. Con số này dù nhỏ nhưng cũng đủ để ông trở thành một trong những người hưởng lợi lớn nhất khi cổ phiếu Nvidia tăng phi mã 300% trong năm ngoái nhờ cơn sốt AI.