Ông Đỗ Ngọc Hưng - Trưởng cơ quan thương vụ Việt Nam tại Mỹ cho biết: trong 20 tỷ USD nhập khẩu các mặt hàng rau củ tươi và đông lạnh của Mỹ năm 2023, có nhiều mặt hàng chủ lực là quả mọng berry, bơ, chuối, nho, quả có múi. Đây là thị trường còn nhiều dư địa cho các loại trái cây Việt Nam tiếp cận và phát triển.
Theo Tổng cục Thống kê, 4 tháng đầu năm 2024, sản lượng rau quả xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Mỹ đạt 93 triệu USD, tăng 33% so với cùng kỳ. Khách hàng chính là cộng đồng dân cư gốc Á và cộng đồng người Việt ngày càng lớn mạnh tại các đô thị, thành phố lớn.
Các doanh nghiệp Việt Nam ngày càng có nhiều kinh nghiệm xuất khẩu sang Mỹ. Hiện có 8 loại trái cây tươi của Việt Nam được phép nhập khẩu vào Mỹ là thanh long, xoài, nhãn, vải, chôm chôm, vú sữa, bưởi, dừa.
Để đáp ứng đủ quy định xuất khẩu vào thị trường Mỹ, các loại trái cây phải được cấp mã số vùng trồng, nhà đóng gói, phải qua xử lý chiếu xạ được Bộ Nông nghiệp (APHIS - Cục Kiểm dịch động thực vật) xác nhận và kèm theo chứng thư kiểm dịch thực vật, xác nhận đáp ứng các yêu cầu kiểm dịch thực vật của Mỹ.
Ngoài ra, trái cây nhập khẩu vào Mỹ chịu sự điều chỉnh của nhiều quy định và đạo luật khác nhau; các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản thực phẩm phải đăng ký cơ sở sản xuất, chế biến, xuất khẩu và đăng ký đại diện tại Mỹ làm đầu mối liên lạc. Cứ 2 năm một lần, doanh nghiệp nước ngoài đang xuất hàng thực phẩm vào Mỹ phải tiến hành đăng ký lại cơ sở sản xuất và người đại diện được cấp mã số kinh doanh hợp lệ với mặt hàng.
Các vùng trồng và chế biến trái cây theo yêu cầu của Mỹ phải đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn như GlobalGAP, chứng chỉ môi trường, ISO, HACCP, USDA và đảm bảo không có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật không được đăng ký tại Mỹ; không nhiễm các loại vi sinh vật, vi khuẩn, nấm mốc, quá trình thu hoạch phải đảm bảo không ảnh hưởng đến chất lượng trái cây.
Để thúc đẩy mạnh mẽ xuất khẩu trái cây Việt Nam vào thị trường Mỹ rộng lớn, Trưởng cơ quan thương vụ Việt Nam tại Mỹ đưa ra 3 nhóm kiến nghị. Cụ thể, với các doanh nghiệp xuất khẩu cần chú ý 6 điểm:
Thứ nhất, nâng cao giá trị gia tăng của trái cây mùa vụ, bổ sung sản phẩm chế biến như trái cây khô, bột trái cây, sản phẩm đóng hộp có thể tiêu thụ quanh năm.
Thứ hai, ứng dụng công nghệ mới giúp kéo dài thời gian bảo quản trái cây như công nghệ đưa trái cây vào trạng thái ngủ đông, bảo quản tế bào sống, sử dụng chế phẩm sinh học, màng bọc, chất bảo quản được phép để kéo dài tuổi thọ trái cây.
Thứ ba, xây dựng kế hoạch tổng thể để triển khai bài bản, đồng bộ, có điểm nhấn và kiên trì công tác quảng bá, xúc tiến thương mại trái cây mùa vụ, xây dựng câu chuyện gắn với trái cây, khai thác hình ảnh thực tế vùng trồng, tổ chức gian hàng giới thiệu sản phẩm tại các khu chợ người Việt, người châu Á.
Thứ tư, mời các doanh nghiệp nhập khẩu về thăm vùng trồng, cơ sở chế biến, phát huy quan hệ hữu nghị, kết nghĩa với các địa phương của Mỹ, lan toả hình ảnh sản phẩm thương hiệu của Việt Nam.
Thứ năm, các doanh nghiệp lớn có kinh nghiệm xuất khẩu trái cây tươi cần hỗ trợ đào tạo cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa phát huy thế mạnh, tích cực tham gia xuất khẩu, trong đó không thể thiếu vai trò của các doanh nghiệp nhập khẩu của Mỹ, trước mắt là doanh nghiệp Việt Kiều giúp tiêu thụ sản phẩm tại các chợ, trung tâm thương mại châu Á.
Thứ sáu, doanh nghiệp xuất khẩu tích cực tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, triển lãm quốc tế chuyên ngành, phát triển các kênh phân phối, mở rộng thị trường…
Với các doanh nghiệp hỗ trợ như các doanh nghiệp logistics, ông Đỗ Ngọc Hưng đề nghị hỗ trợ để các doanh nghiệp xuất khẩu tiếp cận giá cước vận chuyển tốt đưa trái cây mùa vụ vào các dịp cao điểm từ Việt Nam sang Mỹ và các thị trường khác.
Với các cơ quan quản lý nhà nước, cần thúc đẩy để Trung tâm chiếu xạ Hà Nội sớm đáp ứng tiêu chí của Bộ Nông nghiệp Mỹ thực hiện chiếu xạ các loại trái cây, tiết kiệm chi phí vận chuyển, tăng lợi thế cạnh tranh. Ông Đỗ Ngọc Hưng đề nghị cơ quan chức năng của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông nghiệp Việt Nam trao đổi, đàm phán với cơ quan chức năng Hoa Kỳ cho phép áp dụng thêm các biện pháp xử lý kiểm dịch khác như xử lý hơi nước nóng để tiết giảm chi phí, tận dụng nguồn lực và trang thiết bị hiện có.