Khi nóng giận làm "xấu mặt" văn hóa giao thông

Thời gian qua, những vụ xô xát sau va chạm giao thông diễn ra với tần suất ngày càng tăng, làm dấy lên hồi chuông báo động về hành vi ứng xử trên đường. Gần đây nhất, sáng 9/12 tại quận 4 (TP.HCM), một nam thanh niên đi xe máy bị một người đàn ông tấn công dã man sau va chạm trên đường Khánh Hội. Người đàn ông này không chỉ dùng nắm đấm mà còn liên tiếp đá vào mặt nạn nhân, sau đó bỏ đi.

Không lâu trước đó, ngày 6/11, một vụ xô xát khác giữa tài xế xe Porsche và người đi xe máy tại cầu vượt Láng Hạ (Hà Nội) cũng gây xôn xao dư luận. Sau va chạm, hai bên không kiềm chế được, lao vào ẩu đả ngay giữa phố, làm giao thông ùn tắc và gây phản cảm cho người chứng kiến.

Theo các chuyên gia, những vụ xô xát này không chỉ xuất phát từ áp lực giao thông mà còn bị tác động bởi sự lan tỏa của nội dung bạo lực trên mạng xã hội. TS. Đoàn Văn Báu, chuyên gia tâm lý tội phạm, nhấn mạnh rằng hiện tượng "ám thị xã hội" từ các video có nội dung tiêu cực có thể làm gia tăng hành vi quá khích, khiến nhiều người không kiểm soát được cảm xúc sau khi xảy ra va chạm.

Thực trạng này không chỉ làm xấu đi bộ mặt giao thông đô thị mà còn cho thấy lỗ hổng lớn trong ý thức và kỹ năng xử lý tình huống của người tham gia giao thông tại Việt Nam.

Giải pháp từ nhận thức và hành động thực tế

Để giải quyết vấn nạn bạo lực giao thông, trước tiên, cần thay đổi tư duy và thói quen hành xử của người dân. Những hành vi thiếu kiểm soát sau va chạm thường xuất phát từ sự nóng giận tức thời. Do đó, việc trang bị kỹ năng quản lý cảm xúc và ứng xử trong các tình huống xung đột là vô cùng quan trọng.

Người tham gia giao thông cần học cách kiềm chế cảm xúc và xử lý tình huống một cách văn minh. Nếu xảy ra va chạm, điều đầu tiên nên làm là giữ bình tĩnh, tránh đổ lỗi hoặc công kích đối phương. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc kiểm tra thiệt hại và gọi lực lượng chức năng để giải quyết. Trong trường hợp đối phương có dấu hiệu hung hãn, việc giữ khoảng cách an toàn và tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người xung quanh là cách tự bảo vệ bản thân hiệu quả.

Bên cạnh đó, vai trò của giáo dục và truyền thông cần được nâng cao hơn nữa. Việc tích hợp giáo dục kỹ năng quản lý cảm xúc và ứng xử khi tham gia giao thông vào chương trình học phổ thông sẽ giúp hình thành ý thức tốt từ sớm. Đồng thời, các chiến dịch tuyên truyền về hậu quả của bạo lực sau va chạm cần được triển khai rộng rãi tại các khu dân cư và trên phương tiện truyền thông đại chúng.

TS. Khương Kim Tạo, nguyên Phó chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải tiến chương trình đào tạo và sát hạch lái xe, trong đó chú trọng văn hóa giao thông: "Giảng bài cho học viên những cái họ cần để có một lái xe trình độ chuyên môn giỏi và có ứng xử tốt. Tăng cường công tác đào tạo là phải đào tạo thực tế, đầu tư nhiều vào lĩnh vực tuyên truyền, về trí tuệ và kinh phí”.

Ngoài ra, sự nghiêm minh trong việc thực thi pháp luật cũng là yếu tố quyết định. Việc xử phạt mạnh tay với những hành vi bạo lực giao thông sẽ tạo sức răn đe, đồng thời gửi thông điệp rõ ràng rằng hành vi này không được dung thứ.

Về lâu dài, cải thiện hạ tầng giao thông và giảm áp lực di chuyển cũng là cách giảm thiểu nguyên nhân dẫn đến xung đột. Những khu vực ùn tắc thường xuyên hoặc thiếu hệ thống tín hiệu giao thông dễ trở thành "điểm nóng" của va chạm và ẩu đả.

Cuối cùng, mạng xã hội cần được kiểm soát chặt chẽ hơn, đặc biệt là những nội dung kích động bạo lực. Một không gian mạng lành mạnh sẽ góp phần xây dựng hành vi tích cực và ý thức tốt hơn trong cộng đồng.