Tôm chết với những triệu chứng bệnh tôm từng xuất hiện ở Trung Quốc
Sở NN-PTNT tỉnh Cà Mau đưa ra dẫn chứng cho nhận định trên là bệnh mờ đục trên ấu trùng tôm (translucent post - larvae disease, viết tắt là TPD) được phát hiện lần đầu tiên ở trại sản xuất giống tôm thẻ chân trắng tại Trung Quốc từ năm 2020. Nguyên nhân gây bệnh được xác định là do chủng vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus làm cho tôm có các dấu hiệu: gan tụy và ruột trắng, trong suốt, cơ thể mờ nhạt và teo nhỏ.
Hiện nay, Tổ chức Thú y thế giới và mạng lưới các Trung tâm nuôi trồng thủy sản châu Á - Thái Bình Dương (NACA) chưa công bố thông tin và phương pháp chẩn đoán, xét nghiệm bệnh này. Đồng thời, đến nay, ngoài Trung Quốc chưa có quốc gia nào báo cáo có xuất hiện bệnh TPD trên tôm nuôi (theo Công văn số 806/TY-TYTS ngày 8.4.2024 của Cục Thú y).
TPD do chủng vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus (VpTPD) mang gen độc lực cao gây ra đã trở thành một bệnh tôm mới nổi, ảnh hưởng đến hơn 70% - 80% các trại ương tôm ven biển ở Trung Quốc từ năm 2020. TPD gây chết trên hậu ấu trùng tôm thẻ, trên tôm Post Larva 5 - 7 (từ 5 - 7 ngày tuổi), tỷ lệ gây chết lên tới 90% trong vòng 3 ngày kể từ khi tôm có dấu hiệu bệnh.
13 hộ nuôi tôm thẻ chân trắng bị chết, nghi do bệnh TPD
Cũng theo Sở NN-PTNT tỉnh Cà Mau, tại H.Năm Căn (Cà Mau) cũng nghi ngờ tôm bệnh TPD xảy ra từ tháng 11 - 12.2023 tại 9 hộ với tổng diện tích 2 ha. Theo tìm hiểu, khảo sát các hộ này, tôm giống thả nuôi được 3 ngày thì tôm giảm ăn và có chết rải rác, đến ngày thứ 7 - 8, tôm chết hàng loạt. Tôm chết có biểu hiện tôm giảm ăn, gan tụy nhạt vàng, ruột trống rỗng, thân có màu trắng mờ đục, tỷ lệ chết lên đến 80 - 90%.
Gần đây nhất (từ tháng 1 - 3.2024), ghi nhận 4 hộ nuôi thâm canh tôm thẻ chân trắng tại H.Đầm Dơi (Cà Mau) cũng xảy ra tình trạng tôm chết (0,72 ha). Theo thông tin các chủ hộ nuôi, nguồn tôm giống từ các cơ sở sản xuất ở Ninh Thuận, Bạc Liêu, Cà Mau cung cấp, lúc thả tôm khỏe mạnh bình thường. Sau khi thả con giống 2 - 3 ngày, tôm có biểu hiện giảm ăn, thân trắng đục, gan tụy mờ nhạt... và chết từ từ, ngày càng nhiều. Đến ngày thứ 7, tỷ lệ tôm chết cao, hơn 90%.
Hiện tượng tôm chết sớm thời gian qua với các dấu hiệu: tôm giảm ăn, bơi lờ đờ, đường ruột trống không có thức ăn, gan tụy nhạt màu, thân tôm gần như trong suốt hay mờ đục. Tôm chết rải rác sau khi thả nuôi, sau đó chết nhanh, chết nhiều sau 5 - 10 ngày thả nuôi.
Đối chiếu với mô tả dấu hiệu bệnh tôm chết sớm nghi do bệnh TPD của Cục Thú y tại Công văn số 806/TY-TYTS ngày 8.4.2024 là rất tương đồng. Từ đó cho thấy hiện tượng tôm chết sớm có thể nghi do bệnh TPD là rất cao, có thể nguồn xuất phát từ các cơ sở sản xuất, ương dưỡng tôm giống đã bị nhiễm bệnh. Tỷ lệ nhiễm bệnh khá cao, tỷ lệ chết đến 90% trong vòng vài ngày sau khi thả nuôi.
Sở NN-PTNT tỉnh Cà Mau cũng cho biết, ngoài 2 địa phương trên thì chưa ghi nhận các địa phương khác có trường hợp nào tôm thẻ thả nuôi nghi ngờ bị bệnh TPD.
UBND tỉnh Cà Mau chỉ đạo hỏa tốc
Trước tình hình trên, UBND tỉnh Cà Mau có công văn hỏa tốc, chỉ đạo Sở NN-PTNT chủ trì, phối hợp Sở KH-CN, Sở TT-TT, UBND các huyện và TP.Cà Mau và các đơn vị có liên quan, khẩn trương tổ chức lấy mẫu bệnh phẩm, gửi đơn vị chức năng để xét nghiệm, xác định nguyên nhân tôm nuôi chết sớm.
Theo dõi chặt chẽ tình hình nuôi thủy sản, dịch bệnh trên tôm, cua, đặc biệt là bệnh mờ đục ở ấu trùng tôm trên địa bàn tỉnh. Từ đó, kịp thời hướng dẫn, xử lý dịch bệnh nhằm giảm thiệt hại cho người nuôi; khuyến cáo người nuôi mua tôm giống có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm dịch thú y; đẩy mạnh kiểm tra, giám sát dịch bệnh tại các cơ sở sản xuất, ương dưỡng tôm giống, nuôi tôm thâm canh, nhất là giống thẻ chân trắng, tăng cường công tác vận chuyển tôm giống, kiểm soát tôm giống nhập tỉnh.
Sở KH-CN phối hợp Sở NN-PTNT, Phân viện nghiên cứu Thủy sản Nam Sông Hậu, các viện, trường và đơn vị chức năng khẩn trương tổ chức nghiên cứu giải pháp phòng, trị bệnh TPD, nhằm giúp người dân giảm thiệt hại, ổn định sản xuất trong thời gian tới...