Nỗ lực cấp ngân sách tạm thời cho chính phủ Mỹ đã đổ bể ngay trong ngày đóng cửa đầu tiên (1.10), khi phe Dân chủ tại Thượng viện tiếp tục bỏ phiếu phản đối dự luật của đảng Cộng hòa lần thứ 3, theo CNN.
Dự luật cấp ngân sách cho chính phủ hoạt động đến ngày 21.11 như mức của năm cũ. Tuy nhiên, đảng Dân chủ yêu cầu phải khôi phục khoản trợ giá cho những người mua bảo hiểm y tế theo Đạo luật chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền (ACA). Theo họ, nếu không gia hạn chương trình này, phí mua bảo hiểm của khoảng 24 triệu người sẽ tăng đến 75%. Đảng Dân chủ cũng muốn khôi phục những khoản hỗ trợ của chương trình bảo hiểm y tế Medicaid, vốn bị cắt giảm trong đạo luật "to đẹp" đã được thông qua hồi tháng 7.
Tòa nhà Quốc hội Mỹ vào đêm 30.9, vài giờ trước khi chính phủ đóng cửa ẢNH: REUTERS
Đảng Cộng hòa cho rằng đề xuất của đảng Dân chủ sẽ tốn hơn 1.000 tỉ USD tiền thuế và không thể thương lượng. Tuy chiếm thế đa số 53-47 tại Thượng viện, đảng Cộng hòa cần sự ủng hộ của một số nghị sĩ Dân chủ mới có đủ 60 phiếu để thông qua dự luật. Sau nỗ lực bất thành, quốc hội tạm nghỉ cho đến ngày 3.10, đồng nghĩa cuộc khủng hoảng sẽ còn kéo dài ít nhất cho đến đó. Các nhân viên liên bang sẽ phải đi làm mà không nhận lương, hoặc bị cho nghỉ việc tạm thời cho đến khi một trong hai đảng chịu nhượng bộ.
Hôm 1.10, một nhóm nghị sĩ ôn hòa của cả hai đảng đã họp kín tại Thượng viện để tìm đường lui có thể giữ thể diện cho cả hai phía và trên hết là khôi phục ngân sách cho chính phủ, theo Bloomberg. Một trong những phương án được thảo luận là thông qua dự luật ngân sách tạm thời trong khi đàm phán gia hạn khoản trợ cấp Obamacare.
Nhà Trắng tăng áp lực
Trong động thái quyết liệt nhằm gia tăng áp lực, Nhà Trắng đe dọa sẽ sa thải hàng loạt nhân viên liên bang, thay vì cho họ tạm nghỉ việc như các đợt đóng cửa trước. Giám đốc Văn phòng Quản lý hành chính và ngân sách Nhà Trắng Russell Vought đã ra chỉ thị cắt giảm nhân sự của các chương trình không phù hợp với ưu tiên của tổng thống. Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt nói rằng việc sa thải sẽ sớm xảy ra nhưng không nói rõ cơ quan nào và bao nhiêu nhân sự.
Thông báo đóng cửa tại thư viện và bảo tàng Tổng thống John F. Kennedy tại TP.Boston ngày 1.10 ẢNH: REUTERS
Ngoài ra, Nhà Trắng đã đóng băng khoản ngân sách 18 tỉ USD cho các dự án hạ tầng tại TP.New York, động thái được cho là nhắm đến hai lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện và Hạ viện là ông Chuck Schumer và ông Hakeem Jeffries, những người đại diện cho New York tại quốc hội. Bên cạnh đó, Nhà Trắng cũng đóng băng 8 tỉ USD ngân sách cho các dự án năng lượng tái tạo tại 16 tiểu bang do đảng Dân chủ kiểm soát.
Chính phủ đóng cửa, ai bị ảnh hưởng?
Mặc dù ngân sách bị gián đoạn nhưng tính đến hôm qua, hầu hết các cơ quan liên bang vẫn duy trì hoạt động thiết yếu. Ước tính 750.000 nhân viên liên bang thuộc lĩnh vực không thiết yếu sẽ nghỉ việc tạm thời. Các lực lượng quân đội, an ninh quốc gia, tuần tra biên giới, dự báo thời tiết, kiểm soát viên không lưu vẫn hoạt động và chỉ được trả lương khi có ngân sách.
Những người bị ảnh hưởng có thể là khách tham quan các địa điểm du lịch, bảo tàng bị đóng cửa do thiếu nhân viên. Bên cạnh đó, đợt đóng cửa được cảnh báo có thể ảnh hưởng hoạt động hàng không. Hiệp hội Kiểm soát viên không lưu quốc gia cho biết hơn 2.300 thành viên bị cho nghỉ việc, theo AFP. Theo kế hoạch, Cơ quan Hàng không liên bang Mỹ cũng cho nghỉ 1/4 số nhân viên. Một số nhà kinh tế ước tính mỗi tuần chính phủ đóng cửa có thể làm giảm 0,2 điểm phần trăm tăng trưởng GDP. Đợt đóng cửa cuối năm 2018 khiến kinh tế Mỹ thiệt hại ước tính 11 tỉ USD.
.jpg)
.jpg)
