Khoảng 10 giờ 30 ngày 21.7.2023, trên quốc lộ 56, đoạn giao lộ Hùng Vương - Trần Phú (TT.Ngãi Giao, H.Châu Đức, Bà Rịa - Vũng Tàu), ông T.H.M (51 tuổi, ngụ xã Bàu Chinh, H.Châu Đức) chạy xe máy biển số 72F1-035xx dừng đèn đỏ thì bị xe tải biển số 60C-304.50 do anh K.L (34 tuổi, quê Đồng Nai) chở hàng quá tải điều khiển tông từ phía sau khiến nạn nhân tử vong sau đó.
Cơ quan CSĐT Công an H.Châu Đức nhận định, trước khi xảy ra tai nạn, xe tải bị mất hiệu lực phanh. Nếu tài xế tiếp tục cho xe đi thẳng, va chạm với 4 ô tô và 2 xe máy dừng đèn đỏ gây ra hậu quả chết người thì không phải chịu trách nhiệm hình sự, vì đây là sự cố bất ngờ.
Tuy nhiên, qua điều tra, Cơ quan CSĐT Công an H.Châu Đức xác định trước khi xảy ra tai nạn giao thông, xe tải bị mất hiệu lực hệ thống phanh, tải trọng xe 11 tấn nhưng trên xe chở quá tải gần 5 tấn.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an H.Châu Đức nhận định việc lái xe tải chở quá trọng tải quy định (4.585kg) gây ảnh hưởng lớn đến các đặc tính kỹ thuật của xe, trong đó có hệ thống phanh. Đây là nguyên nhân gián tiếp dẫn đến việc xử lý lách tránh, chuyển làn đường không đúng quy định dẫn đến hậu quả chết người, là lỗi của tài xế.
Để đảm bảo tính khách quan, ngày 16.11.2023, Công an H.Châu Đức mời Viện KSND và TAND cùng cấp tham gia họp liên ngành nhằm đánh giá vụ việc một cách toàn diện. Kết quả cuộc họp, đại diện 3 cơ quan tố tụng thống nhất việc lái xe tải có lỗi, cần thiết xử lý hình sự.
Ngày 20.11.2023, Cơ quan CSĐT Công an H.Châu Đức ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can K.L về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ. K.L cũng bị cấm đi khỏi nơi cư trú.
Tuy nhiên, ngày 8.12.2023, Viện KSND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có công văn trả lời thỉnh thị của Viện KSND H.Châu Đức đối với vụ án trên. Công văn nêu: "Qua đánh giá hồ sơ, diễn biến sự việc và kết quả điều tra, xét thấy nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn là do xe tải đang lưu thông thì bị mất hiệu lực phanh vào thời điểm ngay trước giao lộ có tín hiệu giao thông nên K.L đã đánh lái cho xe rẽ phải (chuyển từ làn ô tô sang làn dành cho xe máy) đâm vào cột điện trên vỉa hè là xử lý tình huống do xe bị lỗi kỹ thuật nhằm giảm thiểu thiệt hại cho nhiều người và xe đang dừng đèn đỏ trước giao lộ. Còn việc xe tải sau khi tông vào cột điện bị nổ lốp, mất lái dẫn đến tông vào nạn nhân dừng chờ đèn đỏ là sự kiện bất ngờ. Do đó, với hồ sơ hiện có, chưa đủ căn cứ để xử lý hình sự đối với K.L về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ".
Đến ngày 14.12, Viện KSND H.Châu Đức ban hành quyết định hủy bỏ tất cả các quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can của Cơ quan CSĐT Công an H.Châu Đức.
Hủy bỏ các quyết định khởi tố là không có căn cứ (?)
Ngày 18.12, Cơ quan CSĐT Công an H.Châu Đức tiếp tục mời và làm việc với tài xế xe tải. Qua làm việc với K.L và kết quả kiểm tra đánh giá thực tế hiện trường, Cơ quan CSĐT Công an H.Châu Đức nhận thấy, lúc bị mất phanh (xe chở quá tải), khoảng cách của xe ô tô đến xe máy nạn nhân từ 35 đến 40 mét, lái xe đã chủ động đánh lái chuyển làn qua bên phải, xong lại trả lái cho xe đi thẳng về phía trước.
Theo Cơ quan CSĐT Công an H.Châu Đức, dù lái xe có đủ thời gian và điều kiện tiếp tục đánh lái qua phải cho xe lên vỉa hè, nhưng lái xe lại chọn phương án chạy thẳng về phía trước để xảy ra tai nạn chết người. Hành vi của K.L không phải là sự kiện bất ngờ, vì khi đó K.L đã đánh lái được xe sang phải, nếu tiếp tục đánh lái xe qua phải để lên lề đường thì không xảy ra tai nạn. Hành vi của K.L đủ yếu tố cấu thành về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ.
Cơ quan CSĐT Công an H.Châu Đức xét thấy việc Viện KSND cùng cấp hủy bỏ quyết định khởi tố vụ án, quyết định khởi tố bị can là không có căn cứ.
Ngày 26.12, Cơ quan CSĐT Công an H.Châu Đức có công văn kiến nghị Viện KSND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về việc Viện KSND H.Châu Đức hủy bỏ các quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can của Cơ quan CSĐT Công an H.Châu Đức. Trả lời kiến nghị của Cơ quan CSĐT Công an H.Châu Đức, Viện KNSD tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu khẳng định Viện KSND H.Châu Đức hủy bỏ các quyết định khởi tố trên là đúng chức năng và thẩm quyền. Ngày 31.12.2023, Cơ quan CSĐT Công an H.Châu Đức ra quyết định không khởi tố vụ án trên.
Trả lời PV Thanh Niên ngày 11.3, ông Phạm Văn Dản, Phó chánh án TAND H.Châu Đức cho biết việc không khởi tố vụ án vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ đối với ông K.L là không có căn cứ.
Theo ông Dản, căn cứ vào tài liệu, hiện trường vụ tai nạn cho thấy việc K.L điều khiển xe tải chở quá tải, xe hư hỏng phanh, lái xe đã chuyển làn sang bên phải, nếu tiếp tục lái xe lên vỉa hè, tông vào cây xanh, cột điện hay bức tường ở hiện trường thì sẽ không gây tai nạn.
"Lái xe chở hàng quá tải là đã vi phạm. Lái xe cũng đủ thời gian, điều kiện để xử lý tình huống nhưng thay vì lái xe tông vô các vật cản trên vỉa hè thì lại đánh lái thẳng để sau đó tông vào nạn nhân gây tai nạn chết người. Đây không phải là sự cố cấp thiết, bất ngờ mà là do lái xe chuyển làn sai quy định để bảo vệ tính mạng của mình mà gây tử vong cho người khác", ông Dản phân tích.