Bị cáo Trương Mỹ Lan phải bồi thường thêm hơn 30.000 tỉ đồng

Giai đoạn 1 vụ án, bị cáo Lan bị TAND TP.HCM tuyên án tử hình và phải bồi thường cho Ngân hàng (NH) TMCP Sài Gòn (SCB) hơn 677.000 tỉ đồng. Vụ án giai đoạn 1 đang chờ xét xử phúc thẩm.

ẢNH: NHẬT THỊNH

33 bị cáo đồng phạm còn lại, HĐXX tuyên từ 2 năm tù đến 23 năm tù. Trong đó, bị cáo Chu Lập Cơ (chồng bị cáo Lan) bị tuyên 2 năm tù vì đồng phạm giúp sức vợ rửa tiền 33 tỉ đồng; bị cáo Trương Huệ Vân (cháu ruột bị cáo Lan, cựu Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn quản lý bất động sản Windsor - WMC) 5 năm tù, vì giúp sức bị cáo Lan lừa đảo tiền của trái chủ.

Trương Mỹ Lan và đồng phạm dụ dỗ người mua trái phiếu

HĐXX nhận định, đối với hành vi "lừa đảo chiếm đoạt tài sản", từ những chứng cứ, tài liệu, lời khai tại CQĐT cũng như trước tòa, xác định bị cáo Lan là người chi phối, điều hành, chỉ đạo, quyết định mọi hoạt động của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và các pháp nhân thuộc tập đoàn; bị cáo Lan là người đưa ra chủ trương và chỉ đạo phát hành trái phiếu doanh nghiệp (DN); chủ trì họp bàn với các nhân sự chủ chốt của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, SCB, Công ty CP chứng khoán Tân Việt - TVSI, gồm các bị cáo: Đinh Văn Thành, Võ Tấn Hoàng Văn, Nguyễn Phương Hồng, Nguyễn Tiến Thành, Hồ Bửu Phương, sử dụng 4 công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (An Đông, Sunny World, Quang Thuận và Setra) phát hành 25 mã trái phiếu "khống" trị giá hơn 30.869 tỉ đồng, chiếm đoạt hơn 30.081 tỉ đồng của người bị hại.

Theo HĐXX, bị cáo Lan cùng đồng phạm có hàng loạt hành vi gian dối để phát hành trái phiếu, rồi thông qua công ty chứng khoán bán trái phiếu cho hàng ngàn người dân, thu tiền về sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, không đúng với mục đích phát hành trái phiếu.

Tại phiên tòa sơ thẩm, bị cáo Lan cho rằng khi SCB khó khăn về tài chính, bị cáo chỉ cho NH mượn công ty để phát hành trái phiếu. Vì vậy bị cáo Lan cho rằng bị cáo là người đưa ra chủ trương và chỉ đạo phát hành trái phiếu DN không phù hợp. HĐXX xác định, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã hoàn thành khi người dân chuyển tiền để mua các lô trái phiếu nói trên. Sau khi thu được tiền từ người dân, các bị cáo đã sử dụng phương thức, thủ đoạn gian dối sử dụng tiền của người dân vào nhiều mục đích khác nhau như trả các khoản nợ cũ, chi cá nhân...

"Bị cáo Lan và các đồng phạm là lãnh đạo của SCB có hàng loạt hành vi gian dối, thống nhất với nhau từ việc phát hành trái phiếu đến dụ dỗ người gửi tiền mua trái phiếu, thể hiện ý thức chiếm đoạt tài sản của các trái chủ", chủ tọa thay mặt HĐXX đọc bản án.

LỢI DỤNG THANH TOÁN QUỐC TẾ, VẬN CHUYỂN TIỀN QUA BIÊN GIỚI

HĐXX cũng phân tích, sau khi thực hiện hành vi tham ô tài sản của SCB và hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua chỉ đạo các nhân sự phát hành trái phiếu DN, bị cáo Lan đã chỉ đạo đồng phạm chuyển tiền ra khỏi hệ thống SCB hoặc cho cá nhân, pháp nhân chuyển tiền ra khỏi hệ thống SCB nhằm cắt đứt dòng tiền để che giấu, hợp thức nguồn gốc bất hợp pháp số tiền 445.000 tỉ đồng do phạm tội mà có theo chỉ đạo của bị cáo. Vì vậy, HĐXX khẳng định, việc truy tố xét xử bị cáo Lan và 8 bị cáo đồng phạm tội danh rửa tiền là có căn cứ, đúng quy định của pháp luật.

Tại tòa, bị cáo Lan và các luật sư bào chữa cho bị cáo cho rằng cùng một hành vi nhưng bị truy tố về nhiều tội danh (giai đoạn 1 truy tố tội tham ô tài sản nhưng vẫn là số tiền đó ở giai đoạn 2 truy tố thêm tội rửa tiền và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới). HĐXX xét thấy hành vi rút tiền trái phép ra khỏi SCB và lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua phát hành trái phiếu đã xâm phạm đến các khách thể khác nhau nên mỗi hành vi đã cấu thành một tội danh độc lập, nên việc truy tố xét xử về các tội rửa tiền và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới là đúng quy định của pháp luật, không gây bất lợi cho các bị cáo.

Đối với hành vi vận chuyển tiền tệ trái phép qua biên giới, bị cáo Lan cùng 8 đồng phạm thông qua các hợp đồng "khống" mua bán cổ phần, vốn góp, tư vấn, giữa các công ty tại VN và công ty, tổ chức ở nước ngoài; sau đó thông qua hệ thống SCB, tiền vay được chuyển từ nước ngoài về VN và tiền trả nợ được chuyển từ VN ra nước ngoài. Tổng số tiền vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới là 4,5 tỉ USD.

HĐXX đánh giá, dù hồ sơ thiếu nhiều giấy tờ nhưng các bị cáo là lãnh đạo SCB vẫn ký các lệnh chuyển tiền ra nước ngoài và nhận tiền về VN. Một số luật sư cho rằng các bị cáo không mang tiền qua biên giới về mặt cơ học nên đề nghị xem xét lại tội danh. Tuy nhiên, HĐXX xét thấy quy định về dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt có quy định về phương thức thanh toán quốc tế. Dù các bị cáo không mang tiền qua biên giới về mặt cơ học nhưng các bị cáo lợi dụng thanh toán quốc tế, giao dịch ngoại hối của NH để thực hiện hành vi vận chuyển tiền qua biên giới. HĐXX thấy đây là phương thức, thủ đoạn mới, luận cứ của các luật sư đưa ra không có căn cứ chấp nhận.

Giải tỏa kê biên tòa nhà Capital Place

Bên cạnh tuyên mức hình phạt đối với các bị cáo, HĐXX cũng đưa ra phán quyết về phần xử lý các tài sản đang bị kê biên, phong tỏa của vụ án.

Theo đó, đối với 100% cổ phần tại CTCP Twin Peaks là công ty sở hữu tòa nhà Capital Place (29 Liễu Giai, Hà Nội), theo hồ sơ vụ án và kết quả thẩm vấn tại tòa thì tòa nhà này đang thế chấp cho ba NH nước ngoài. Tại tòa, bị cáo Lan yêu cầu giải tỏa kê biên để bán trả tiền cho NH nước ngoài, phần còn lại dùng khắc phục hậu quả của vụ án. Cạnh đó, các NH nước ngoài và Công ty Twin Peaks cũng yêu cầu được giải tỏa kê biên.

HĐXX xét thấy quan hệ tín dụng này là hợp pháp, được đăng ký giao dịch bảo đảm đúng theo quy định của pháp luật. Hiện nay khoản nợ đã đến hạn thanh toán nên cần hủy bỏ lệnh kê biên giao cho ba NH để xử lý thu hồi nợ theo quy định. Việc xử lý tài sản của các NH phải chịu sự giám sát của Viện KSND tối cao, Cơ quan CSĐT Bộ Công an và cơ quan thi hành án có thẩm quyền. Phần giá trị tài sản còn lại sau khi trả nợ cho NH thì dùng khắc phục hậu quả của vụ án.

Đối với 18% phần vốn góp của Công ty Setra, Công ty liên doanh TNHH Vietcombank - Bonday - Bến Thành (Tòa nhà Vietcombank, TP.HCM); tại tòa, đại diện Vietcombank đề nghị HĐXX hủy bỏ lệnh kê biên để Vietcombank và Setra tiếp tục thực hiện việc chuyển nhượng với giá 920 tỉ đồng. Bị cáo Lan cũng đồng ý chuyển nhượng 18% số cổ phần này để thu hồi tiền về khắc phục hậu quả của vụ án. HĐXX xét thấy thỏa thuận giữa các bên không trái quy định pháp luật, tuy nhiên chưa đủ căn cứ để xác định giá chuyển nhượng số cổ phần trên như chứng cứ các bên cung cấp. Do đó, để đảm bảo thu hồi tối đa tài sản, cần tiếp tục kê biên số cổ phần này để Vietcombank nộp cho cơ quan thi hành án tài liệu, chứng cứ có liên quan chứng minh giá trị chuyển nhượng đúng theo giá thị trường.

Đối với số cổ phần khác như: 82% phần vốn góp tại Công ty TNHH bảo hiểm FWD Việt Nam; 77,89% cổ phần CTCP dược phẩm Đông Dược 5; 84,82% phần vốn góp tại Công ty TNHH đầu tư phát triển đô thị Ngọc Viễn Đông; 13,23% cổ phần tại Công ty CP đầu tư Sao Thủy, HĐXX tuyên tiếp tục kê biên để đảm bảo thu hồi.

Đối với các tài sản của các bị cáo đã chết gồm: Nguyễn Phương Hồng, Nguyễn Tiến Thành, Nguyễn Ngọc Dương, HĐXX xét thấy những người này đều là mắt xích quan trọng trong vụ án và giúp sức tích cực cho bị cáo Lan nên các tài sản của các bị cáo này cần giao tiếp cho Cơ quan CSĐT tiếp tục xác minh làm rõ để giải quyết theo quy định. Đối với tài sản của 5 bị cáo bị truy nã: Đinh Văn Thành, Nguyễn Thị Thu Sương, Chiêm Minh Dũng, Trầm Thích Tồn và Nguyễn Lâm Anh Vũ gồm số dư tài khoản 101.743.637 đồng; ngăn chặn giao dịch 31 bất động sản, HĐXX tuyên tiếp tục giao cho Cơ quan CSĐT Bộ Công an xác minh làm rõ...