Ngành gạo kiến nghị bỏ VAT 5%, tránh “nghẽn vốn” khi xuất khẩu

Ông Nguyễn Văn Thành - Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất thương mại Phước Thành IV:

Từ ngày 1/7, gạo chính thức nằm trong danh mục chịu thuế VAT 5% theo quy định tại Luật Thuế giá trị gia tăng mới. Trước thay đổi này, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) đã gửi kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ, đề xuất loại gạo ra khỏi nhóm hàng hóa chịu thuế VAT, với lý do đây là mặt hàng xuất khẩu thiết yếu và đang chịu nhiều áp lực vốn.

Theo phản ánh, việc áp thuế VAT 5% với gạo xuất khẩu đang tạo thêm gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp. Khi giao hàng, doanh nghiệp phải nộp VAT trước, nhưng ngân hàng không giải ngân cho phần thuế này, khiến dòng vốn bị “kẹt”. Trong bối cảnh xoay vòng vốn nhanh là yếu tố sống còn, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng mua hàng, ký hợp đồng và thực hiện đơn xuất khẩu.

Ngoài chuyện vốn bị “đọng”, quy trình hoàn thuế hiện nay vẫn còn vướng, chưa thực sự thông suốt, khiến doanh nghiệp khó tiếp cận lại khoản tiền thuế đã nộp. Đây là một trong những điểm nghẽn khiến nhiều đơn vị lo ngại về dòng tiền, đặc biệt với những doanh nghiệp nhỏ, năng lực tài chính không lớn.

Hiện nay, gạo Việt Nam đang giữ giá cao hơn so với một số nước như Thái Lan, Ấn Độ – những quốc gia không thu thuế VAT với mặt hàng này hoặc có chính sách hỗ trợ linh hoạt hơn. Trong khi đó, nguồn cung trong nước lại không dồi dào như trước, do năng suất lúa ở một số vùng giảm, giá thu mua cũng cao hơn.

Sáu tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất khẩu hơn 4,7 triệu tấn gạo, thu về 2,45 tỷ USD. Đây là con số tích cực, nhưng giới trong ngành cho rằng nếu không gỡ kịp về cơ chế thuế, rất có thể doanh nghiệp sẽ gặp khó trong việc duy trì đà tăng trưởng vào nửa cuối năm.

Từ thực tế trên, chúng tôi kiến nghị nhà nước xem xét giảm hoặc bỏ thuế VAT 5% đối với gạo xuất khẩu, hoặc ít nhất có chính sách hoàn thuế linh hoạt, kịp thời hơn, để tháo gỡ nút thắt vốn cho doanh nghiệp và giữ vững lợi thế cạnh tranh cho gạo Việt.

Nguồn: diendandoanhnghiep.vn