Theo dự thảo, tỷ lệ tính đơn giá thuê đất một năm được áp dụng cho trường hợp thuê đất trả tiền hằng năm không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất và được áp dụng theo từng nhóm mục đích sử dụng đất khác nhau.
Trong đó, đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp không phải là đất thương mại, dịch vụ, hay đất công trình công cộng sẽ được xác định theo 3 khu vực gồm: Khu vực 1 (quận 1, 3, 4, 5, 10, Phú Nhuận) áp dụng tỷ lệ 1%; Khu vực 2 (quận 6, 7, 8, 11, 12, Bình Thạnh, Bình Tân, Tân Bình, Tân Phú, Gò Vấp, TP.Thủ Đức) áp dụng tỷ lệ 0,75%; Khu vực 3 (huyện Hóc Môn, Củ Chi, Bình Chánh, Cần Giờ, Nhà Bè) áp dụng tỷ lệ 0,5%.
Đối với đất thương mại, dịch vụ, khu vực 1 sẽ áp dụng tỷ lệ là 1,5%; khu vực 2 áp dụng tỷ lệ 1% và khu vực 3 áp dụng tỷ lệ 0,75%. Riêng với đất nông nghiệp, tỷ lệ được áp dụng trên toàn địa bàn là 0,25%, trừ đất trong khu công nghệ cao và khu công viên phần mềm Quang Trung (áp dụng tỷ lệ 0,5%).
Công thức tính giá thuê đất theo dự thảo Quyết định này được tính bằng tỷ lệ phần trăm tương ứng nhân với giá đất theo bảng giá điều chỉnh trong quyết định 79/2024 có hiệu lực từ ngày 31.10.
Được biết, theo Quyết định 50/2014 về đơn giá thuê đất, thuê mặt nước, giá thuê đất hàng năm không thông qua hình thức đấu giá được chia làm 4 khu vực với tỷ lệ lần lượt là 1,6-2% đối với đất kinh doanh dịch vụ, thương mại, tài chính, nhà hàng, khách sạn, văn phòng…; 1,1-1,5% đối với đất sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, kho xưởng, công trình công cộng và 1% đối với đất tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, bến cảng, sản xuất nông, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản...
Như vậy, so với quy định hiện hành, tỷ lệ để tính tiền thuê đất theo dự thảo Quyết định mới của UBND TP.HCM đã giảm xuống. Tuy nhiên, với Quyết định 79/2024 có hiệu lực từ ngày 31.10 thành phố đã áp dụng bảng giá đất mới với mức giá tăng bình quân từ 5-38 lần so với trước đây. Vì thế, giá thuê đất trả tiền hằng năm cũng tăng theo tương ứng. Theo tính toán, nếu áp dụng bảng giá đất mới, giá thuê đất phi nông nghiệp trên toàn thành phố sẽ có mức tăng từ 35-50%. Trong khi giá thuê đất thương mại, dịch vụ cũng sẽ tăng bình quân từ 18-53%, tùy khu vực.
Theo Sở Tài chính, việc điều chỉnh tăng giá thuê đất và mặt nước như kể trên phản ánh sát với giá thuê đất trên thị trường. Đây là mức tăng tất yếu khi thành phố điều chỉnh bảng giá đất theo hướng tiệm cận với giá thị trường và trong ngưỡng chịu được của nền kinh tế.
Đối với đất thuê cho mục đích sản xuất kinh doanh, Sở Tài chính cho rằng chủ yếu các doanh nghiệp thuê tại các khu vực 2 và khu vực 3. Các khu vực này đều áp dụng đơn giá đất để tính tiền thuê đất bằng 50-75% bảng giá đất sản xuất kinh doanh. Vì thế, đơn giá thuê đất mới sẽ đảm bảo không tăng đột biến và không ảnh hưởng quá lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Gánh nặng của doanh nghiệp
Tuy nhiên ông Tô Ngọc Ngời, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Sản xuất và Xuất nhập khẩu lâm sản Sài Gòn, cho rằng áp dụng bảng giá đất mới trên địa bàn TP.HCM sẽ làm gia tăng đáng kể chi phí thuê đất của doanh nghiệp. Đặc biệt là đối với đất thương mại dịch vụ, đất sử dụng cho các hoạt động cho thuê kho bãi, khu vực lõi trung tâm thành phố 930ha... Điển như doanh nghiệp của ông thuê lô đất trên đường Trương Định (quận 3) làm văn phòng, với diện tích 1.235m2. Với bảng giá đất cũ thì tiền thuê đất hàng năm là hơn 4,2 tỉ đồng nhưng với bảng giá đất mới, công ty phải đóng hơn 6 tỉ đồng/năm. "TP.HCM cần tính toán hệ số theo bảng giá đất mới cho phù hợp, không tăng lên nhiều, gây ảnh hưởng lớn đến chi phí hoạt động của doanh nghiệp", ông Ngời kiến nghị.
Cho rằng bảng giá đất mới điều chỉnh tăng rất cao ở các khu vực ngoại thành, nơi tập trung nhiều khu chế xuất, khu công nghiệp và nhà xưởng sản xuất, kinh doanh Hiệp hội Bất động sản TP.HCM đề nghị Sở Tài chính xem xét lại. Trong đó, có thể giảm thêm tỷ lệ tính đơn giá thuê đất ở mỗi khu vực xuống 0,25% so với dự thảo đang lấy ý kiến, để không làm giá thuê đất sản xuất kinh doanh tăng quá mạnh, gây khó khăn cho các tổ chức, doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh.
Ông Đào Quang Dương, Phó trưởng Phòng Kinh tế đất (Sở TN-MT TP.HCM) cũng thừa nhận rằng khi bảng giá đất mới của thành phố có hiệu lực từ ngày 31.10 thì doanh nghiệp bị ảnh hưởng là thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, bên cạnh đó là tiền thuê đất cũng bị tác động. Khi tiền thuê đất tăng thì giá mặt bằng sẽ tăng lên. Chính vì vậy Sở TN-MT đang phối hợp với Sở Tài chính điều chỉnh dự thảo, đưa ra tỷ lệ tính đơn giá thuê đất từ 0,25-1%. Sở TN-MT đã tính toán đưa ra mức giá đất thương mại dịch vụ không tăng nhiều, không ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp.