Những bí mật đằng sau tượng Bồ Tát Di Lặc núi Bà Đen

Kiệt tác trên núi thiêng

Bạn có thể đến đỉnh núi Lăng Vân (Tứ Xuyên, Trung Quốc) để chiêm bái bức tượng Phật Di Lặc lớn nhất thế giới tạc vào vách núi Thê Loan; đến chùa Phật Vàng tại Bangkok (Thái Lan) để chiêm ngưỡng bức tượng Phật được đúc bằng vàng nguyên khối lớn nhất thế giới. Những công trình Phật giáo mang đến cảm giác choáng ngợp bởi sự khổng lồ, kỳ vĩ như thế không hiếm trên thế giới.

Song, một công trình Phật giáo được tôn tạo theo một cách công phu, thậm chí là không tưởng để trở thành kiệt tác kiến trúc, kỳ tích của ngành kiến trúc và xây dựng - thì không phải dễ gặp trong đời.

Kiệt tác hiếm hoi như thế giờ đây đang ngự tọa ngay tại Việt Nam, trên đỉnh núi Bà Đen - nóc nhà Nam bộ - ngọn núi thiêng vốn đã gắn với những huyền thoại và kỳ tích.

Ngược thời gian trở lại giữa năm 2022, khi nhận nhiệm vụ giám sát và thi công tôn tượng Bồ Tát Di Lặc được ghép từ 6.688 viên đá sa thạch, mà mỗi viên mang một kích cỡ, một tạo hình duy nhất, mọi thứ dường như nằm ngoài sức tưởng tượng của các cán bộ Ban quản lý dự án Tây Ninh thuộc Tập đoàn Sun Group. Công trình nằm trên đỉnh phân thủy có địa hình dốc lớn của núi Bà Đen, khe tụ thủy chảy xuyên phạm vi địa hình, tạo ra chia cắt và thay đổi trạng thái địa chất.

"Khi khảo sát địa hình địa chất tôi không hình dung ra làm thế nào để tạo nên bức tượng khổng lồ với trọng lượng lên đến hơn 5.000 tấn, trên một vùng địa hình đầy thách thức với rất nhiều đá mồ côi, mà chúng tôi chỉ có chưa đến 300 ngày để giải bài toán này. Đó gần như là… nhiệm vụ bất khả thi", Trần Đức Hòa nhắc lại sự hoài nghi ban đầu về dự án.

300 ngày cho một nhiệm vụ tưởng như "bất khả thi"

Mùa mưa Tây Ninh như dài đằng đẵng với Trần Đức Hòa, Trưởng ban quản lý dự án Tây Ninh của Tập đoàn Sun Group cùng đội ngũ thi công Tôn tượng Bồ Tát Di Lặc, bởi nỗi lo sạt lở thường trực trên địa hình triền dốc 60 độ và thử thách biến hơn 5.000 tấn đá sa thạch thành kiệt tác để đời trên đỉnh núi Bà Đen.

Đó là những ngày tháng 7, tháng 8 năm 2023, Tây Ninh mưa dầm dề, Tôn tượng Bồ Tát Di Lặc đang dần thành hình. Đỉnh núi Bà Đen ùn ùn khách đến săn các hiện tượng mây hiếm gặp. Mây cầu vồng, mây phượng hoàng, biển mây, và nhiều nhất là hiện tượng mây thấu kính tạo hình một chiếc nón trắng khổng lồ úp chụp lên chóp núi, nhìn xa tựa chiếc đĩa bay của người ngoài hành tinh đáp xuống nóc nhà Nam bộ.

"Mây càng nhiều bao nhiêu, càng ảo diệu bao nhiêu, thì nỗi lo của chúng tôi càng lớn bấy nhiêu" - anh Trần Đức Hòa nhớ lại. Những ngày mây đẹp nhất cũng là ngày mưa nhiều nhất, thậm chí là giông sét, gió giật. Lạnh, ướt, sương mù, sạt lở, trơn trượt, gió phần phật tạt vào vách núi. Sự khắc nghiệt của thời tiết và địa hình không đáp ứng được điều kiện an toàn để thi công, mà còn đòi hỏi sự tính toán kỹ lưỡng, một sự chính xác đến cực đoan khi tạo tác Tôn tượng. Một sai sót dù nhỏ 1 centimet cũng có thể "cuốn trôi" đi mọi công sức và thậm chí gây sạt lở cả các công trình hiện hữu.

Theo tính toán của đơn vị thi công, một đại công trình Phật giáo lớn hàng đầu thế giới nằm trên đỉnh núi cao hơn 900m, sẽ cần ít nhất 2 năm để hoàn thiện, và trong đó chỉ riêng công đoạn chế tác đá và ốp hoàn thiện đã mất 400 ngày. Nhưng, đại công trình này được yêu cầu phải hoàn thiện thần tốc chỉ trong… 9 tháng, để ngay những ngày đầu tiên của năm mới 2024, du khách đã có thể chiêm bái vị Bồ Tát Di Lặc đại diện cho tương lai, niềm vui và hạnh hỷ xả khi đến với đỉnh núi thiêng Bà Đen.

"Có thời điểm chúng tôi phải huy động 600 - 700 người trên công trường, tất cả các khâu đều phải làm cuốn chiếu, gối đầu nhau để kịp tiến độ. Chúng tôi cũng liên tục tăng ca tăng kíp, trực 24/24 để kịp tiến độ công việc" - anh Trần Đức Hòa cho biết.

Những phương án cọc được lựa chọn, loại máy khoan cọc hơn 100 tấn được sử dụng, biện pháp kết cấu giật cấp được ứng dụng, di chuyển máy móc thiết bị theo chiều gió để đảm bảo an toàn… Bài toán định vị các phần kết cấu móng, dầm, giằng phức tạp đã lần lượt tìm được lời giải bởi rất nhiều phương án đòi hỏi sự sáng tạo và kỳ công, để biến điều tưởng như không thể thành có thể.

Nhưng làm kết cấu móng, giằng của công trình không phải bài toán khó nhất. Định vị phần vỏ tượng và phần lắp đá mới là thách thức mà giờ kể lại, những người tham gia vẫn không tưởng tượng nổi, họ đã vượt qua thách thức như vậy.

(Còn tiếp)