Thoát ly khỏi quan điểm 'tự chủ là tự lo'

CÁC ĐIỂM MỚI ĐỘT PHÁ

Theo ông Nguyễn Tiến Thảo, điểm mới có tính đột phá đầu tiên của dự thảo luật Giáo dục ĐH (GDĐH) cần được nói đến là kiến tạo hành lang pháp lý đủ để cơ sở GDĐH đột phá, tiên phong trong đổi mới sáng tạo, đào tạo tinh hoa, đào tạo chất lượng cao và cung cấp nguồn nhân lực trình độ cao phục vụ phát triển đất nước, nhân loại. Dự thảo đã thiết lập hệ thống GDĐH thống nhất, quản trị ĐH tiên tiến, gia tăng sức mạnh nội sinh, tăng cường vai trò lãnh đạo của tổ chức Đảng trong cơ sở GDĐH…

ẢNH: T.T

Điểm mới thứ hai là đột phá quản trị cấp cơ sở GDĐH tạo sự đồng bộ, liên thông giữa các trình độ, chương trình đào tạo chuyên sâu, đặc thù. Điểm mới trên được củng cố ở các quy định liên quan tới tự chủ ĐH: "Luật sẽ phát huy tự chủ ĐH, quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện cho các cơ sở GDĐH không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính, thoát ly khỏi quan điểm không đúng trước đây "tự chủ là tự lo" mà chuyển sang cơ chế nhà nước và cơ sở GDĐH cùng chăm lo phát triển GDĐH. Tự chủ bao gồm tự chủ học thuật, tổ chức bộ máy, đào tạo, nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế, nhân sự và tài chính, đồng thời khẳng định trách nhiệm giải trình là nghĩa vụ pháp lý bắt buộc. Tự chủ song hành với cơ chế kiểm soát quyền lực, bảo đảm liêm chính học thuật, minh bạch và chất lượng hoạt động của cơ sở GDĐH", ông Thảo nói.

Cũng theo ông Thảo, một điểm mới đột phá là chính sách đầu tư cho cơ sở GDĐH đạt chuẩn, nâng chuẩn tiến tới các ngành, lĩnh vực đạt tầm cỡ quốc tế; hình thành các ĐH xuất sắc dẫn dắt hệ thống; đảm bảo nguồn lực đầu tư cho hệ thống GDĐH. Luật mở rộng, đa dạng hóa nguồn lực và bảo đảm công bằng giữa các chủ thể tham gia hoạt động GDĐH; tạo cơ chế, chính sách đột phá huy động mọi nguồn lực, kiến tạo môi trường phát triển, sân chơi cạnh tranh bình đẳng giữa công lập và tư thục.

"Một điểm mới đột phá khác là khẳng định được vai trò trung tâm của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia của cơ sở GDĐH, thúc đẩy liên kết chặt chẽ giữa nhà trường, doanh nghiệp và địa phương trong đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao tri thức. Quy định này nhằm thể chế hóa tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị", ông Thảo nói.

Ảnh: Nhật Thịnh

ĐÀO TẠO TIẾN SĨ TOÀN THỜI GIAN, CÓ HỌC BỔNG

Theo dự thảo Nghị quyết phát triển đột phá GD-ĐT của Quốc hội, Chính phủ sẽ có các chính sách nhằm hỗ trợ người học và đào tạo nhân lực trình độ cao. Người học được tiếp cận tín dụng ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội để trang trải chi phí học tập, sinh hoạt theo quy định; đồng thời Chính phủ xem xét, trình cấp có thẩm quyền ưu tiên cơ chế bổ sung nguồn vốn cho ngân hàng này để bảo đảm thực hiện chính sách.

Bên cạnh đó, Chính phủ quy định chương trình trọng điểm quốc gia đào tạo tiến sĩ toàn thời gian; nghiên cứu sinh tham gia theo cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ của nhà nước gắn với các nhiệm vụ khoa học và công nghệ ưu tiên sẽ được cấp học bổng và hỗ trợ kinh phí sinh hoạt.

NĂM 2030 HOÀN THÀNH HẠ TẦNG SỐ CHO GDĐH

Cũng theo dự thảo nghị quyết nói trên, nhà nước ưu tiên nguồn lực xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về GD-ĐT; đồng thời đầu tư hạ tầng số, nền tảng số dùng chung, bảo đảm kết nối, liên thông toàn hệ thống. Đến năm 2030, các cơ sở GDĐH hoàn thành hạ tầng số và nền tảng số đồng bộ, kết nối liên thông; đồng thời khuyến khích doanh nghiệp đầu tư, phát triển sản phẩm, dịch vụ giáo dục số theo mô hình đối tác công - tư.

Bên cạnh đó, cơ sở GDNN, cơ sở GDĐH và tổ chức KH-CN được chủ động tổ chức hội nghị, hội thảo quốc tế trong các nhóm lĩnh vực chuyên môn đã xác định và các nhiệm vụ cấp bách theo yêu cầu/đặt hàng của cơ quan có thẩm quyền, theo cơ chế thông báo trước với cơ quan quản lý trực tiếp.