Đặc điểm chung của nhiều chương trình du học hè hướng nghiệp là do trường ĐH nước ngoài tự tổ chức và có sự tham gia của giảng viên và nhân viên của trường, thay vì do đơn vị tư vấn du học tổ chức như các chương trình truyền thống. Vì thế, nội dung chương trình thường xoay quanh các khóa học phổ biến của trường, theo thạc sĩ Lù Thị Hồng Nhâm, Giám đốc Công ty tư vấn du học và dịch thuật Đức Anh.
Như tại Úc, ĐH Công nghệ Sydney (UTS) năm nay tổ chức trại hè quốc tế về phát triển chuyên môn vào tháng 7, chỉ dành 20 suất cho người Việt từ 14-17 tuổi. Tham gia chương trình, ngoài làm quen với tiếng Anh học thuật, du học sinh (DHS) còn có cơ hội dự lớp học của nhiều ngành khác nhau như truyền thông, kỹ thuật, công nghệ thông tin, kinh doanh..., đồng thời tham quan phòng ốc, cơ sở vật chất và khu vực xung quanh.
"Trải nghiệm này khác hẳn với du học hè chỉ để học tiếng Anh hay du lịch. Nó giúp DHS nắm thông tin về ngành, chương trình đào tạo và cơ hội nghề nghiệp cũng như môi trường sống tại trường và nơi trường tọa lạc. Tính hướng nghiệp được chú trọng tối đa và DHS có thể thu nạp những hiểu biết thiết thực, hữu ích cho việc chọn ngành và chọn trường. Song, các chương trình này thường không rẻ", bà Nhâm lưu ý.
Cũng theo nữ giám đốc này, du học hè hướng nghiệp trở nên "hot" trong 2 năm trở lại đây, khi 10 HS thì có đến 4 em quan tâm, chủ yếu là những HS cấp THPT có trình độ tiếng Anh tốt, muốn du học dài hạn sau khi tốt nghiệp. Vì đi theo diện thị thực du lịch nên DHS nghiêm túc cũng không cần lo ngại những thay đổi trong chính sách của Úc thời gian gần đây.
Ông Allan Mai, Giám đốc Công ty tư vấn du học AU Hannah, cho biết có phối hợp cùng ĐH Lincoln (New Zealand) tổ chức chương trình du học hè dành cho học sinh từ 16-18 tuổi. Tại đây, các bạn sẽ được bồi dưỡng năng lực tiếng Anh học thuật để chuẩn bị vào ĐH, được giảng dạy bởi các giáo sư của trường. "Sau khi hoàn thành khóa học, DHS sẽ được nhận chứng chỉ của chính ĐH Lincoln, giúp hồ sơ "nặng ký" hơn", ông Allan nói.
Cũng theo ông Allan Mai, việc học tiếng Anh trong môi trường học thuật ở trường ĐH hoặc trung học giúp DHS có thể quan sát và cảm nhận không khí học tập tốt hơn, từ đó tự đúc kết những kinh nghiệm cho chính mình khi chuẩn bị hành trang du học. "Điều này khác hoàn toàn so với trước đây, khi các bạn chỉ học ở những trường dạy tiếng Anh đơn thuần", ông Allan cho hay.
Còn bà Đào Nhật Mai, Tổng giám đốc Công ty tư vấn du học NEEC, cho biết dù đơn vị của bà đã thực hiện các chương trình tương tự từ lâu, nhưng những năm gần đây du học hè hướng nghiệp mới nở rộ. Du học hè trước kia thiên về du lịch khi cho DHS tham quan các địa điểm vui chơi và học thêm tiếng Anh cho vui. "Còn hiện tại, du học hè không đơn thuần đi chơi nữa mà kết hợp đi học thực tiễn. Thị trường du học hè đã thay đổi rất nhiều", bà Mai nhận xét.
Đa dạng các khóa học nghề nghiệp
Thạc sĩ Bành Phạm Ngọc Vân, Giám đốc Cơ quan giáo dục New Zealand (ENZ), lưu ý thêm 2024 là năm đầu tiên ENZ phối hợp cùng trường và công ty tư vấn du học tổ chức loạt chương trình du học hè dành riêng cho HS VN từ 12-18 tuổi. Các chương trình được chia làm 3 nhóm chính, gồm trải nghiệm trường trung học; tham quan trường ĐH, trường thực hành, doanh nghiệp; học tiếng Anh và do chính trường đứng ra tổ chức.
"Riêng với nhóm chương trình ở trường trung học, DHS được học thực tế cùng học sinh bản địa, tham gia hoạt động ngoài trời theo dự án, có bạn cùng tiến đồng hành 1:1 suốt thời gian học tại trường và sống cùng gia đình bản xứ. Trước đây, các chương trình này thường chỉ ưu tiên cho DHS đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản vì các trường dựa trên nhu cầu chứ không xem đây là sản phẩm thương mại", bà Vân lý giải.
Tương tự, bà Đào Nhật Mai cho biết đơn vị có nhiều chương trình du học hè ở các trường hàng đầu Mỹ, từ công lập đến tư thục và từ trung học đến ĐH. Ở bậc trung học, có hàng chục khóa học khác nhau, trải dài ở các lĩnh vực như STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học), lãnh đạo, nghệ thuật biểu diễn... diễn ra ở những trường nội trú hàng đầu của bang.
Liều thuốc "thử" cho lộ trình du học dài hạn
Trong khi đó, với bậc ĐH, DHS Việt có cơ hội đến học những trường trong nhóm Ivy League của Mỹ như ĐH Dartmouth, Cornell, Pennsylvania hoặc các trường hàng đầu khác như Yale, Rice, hệ thống ĐH California (UC) như UCLA, UC Berkeley... Các khóa học bao gồm kinh doanh, nghệ thuật, luật, khoa học máy tính, kỹ sư, khoa học sức khỏe, y học, sản xuất âm nhạc, thiết kế game hay viết luận.
"Nội dung khóa học do trường thiết kế và được chính giáo viên, giảng viên của trường đứng lớp. Sau khi hoàn thành khóa học, các bạn cũng được nhận chứng chỉ để tăng thêm giá trị cho hồ sơ ứng tuyển sau này. Du học hè hướng nghiệp, vì thế, có thể xem là liều "thuốc thử" để các bạn tìm hiểu, làm quen với môi trường học tập thực tế trước khi chốt lộ trình du học dài hạn", bà Mai cho hay.
Tại Canada, hiện có chương trình du học hè hướng nghiệp tại các trường ĐH tốp đầu như Toronto, British Columbia, Simon Fraser, theo ông Nguyễn Trọng Nghĩa, đại diện tuyển sinh Tamwood International College (Canada) khu vực VN. "Để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của DHS về việc định hướng ngành nghề, chúng tôi hiện triển khai các chương trình đặc thù khác nhau diễn ra ngay tại trường", ông Nghĩa chia sẻ.
Như ở chương trình về nghề nghiệp tương lai, ngoài học các nhóm ngành khác nhau tại trường, DHS từ 15-17 tuổi còn được tạo điều kiện đến tham quan doanh nghiệp và nghe chuyên gia trong ngành chia sẻ. Còn với chương trình về đào tạo lãnh đạo, sau khi tham gia các trại hè cần thiết, DHS có cơ hội trở thành trưởng nhóm, được trả lương. Tất cả DHS đều được phát giấy chứng nhận sau khi hoàn thành khóa học.
"Để tham gia, DHS phải có trình độ tiếng Anh và năng lực học tập tốt để theo dõi bài giảng trên lớp và trao đổi với bạn bè, thay vì không yêu cầu ngoại ngữ, học lực như các chương trình học tiếng Anh. Để đạt hiệu quả tốt nhất, DHS cũng cần cởi mở với những quan điểm, nếp sống từ các nền văn hóa khác nhau vì trại hè quy tụ bạn bè đến từ nhiều quốc gia, đồng thời hãy cố học hỏi những kiến thức mới", ông Nghĩa khuyên.
Cũng theo ông Nghĩa, việc chính phủ Canada thắt chặt quy định thị thực du học bằng cách giao chỉ tiêu cho từng tỉnh bang không ảnh hưởng đến các chương trình du học hè vốn đi theo diện thị thực du lịch. "Ngược lại, đây là cơ hội tốt cho các bạn muốn du học Canada. Bởi nếu đang ở trong nước này, từ thị thực du lịch chuyển sang giấy phép du học sẽ không bị áp chỉ tiêu theo quy định của luật mới", ông phân tích.
Thứ hạng các trường tổ chức du học hè
Theo bảng xếp hạng ĐH thế giới năm 2024 của tổ chức giáo dục QS (Anh), ĐH Công nghệ Sydney xếp thứ 90 thế giới, hạng 9 Úc; ĐH Lincoln xếp thứ 362 thế giới, hạng 7 New Zealand; ĐH Toronto xếp thứ 21 thế giới, hạng 1 Canada; ĐH British Columbia xếp thứ 34 thế giới, hạng 3 Canada. Các trường Ivy League và hệ thống ĐH California thì luôn nằm trong top những trường hàng đầu thế giới nói chung, Mỹ nói riêng.
Chi phí các chương trình du học hè
Các chương trình du học hè hướng nghiệp thường diễn ra trong thời gian ngắn, khoảng 2-3 tuần. Tại Úc, chi phí tham dự trại hè ở ĐH Công nghệ Sydney là 90 triệu đồng, chưa kể phí thị thực, vé máy bay khứ hồi... Con số này dao động ở mức hơn 89 đến hơn 146 triệu đồng với các chương trình ở New Zealand, 47 đến hơn 241 triệu đồng ở Canada, hàng chục đến hàng trăm triệu đồng ở Mỹ.