Buổi làm việc diễn ra chiều cùng ngày nhằm thực hiện chỉ đạo của Phó thủ tướng Lê Minh Khái, gồm lãnh đạo UBND TP.HCM, Ban Tiếp công dân Trung ương và đại diện các bộ ngành có liên quan.
Tại buổi tiếp công dân, UBND TP.HCM đã thông báo kết quả kiểm tra, rà soát về ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm tại Thông báo số 2859 ngày 24.11.2023 của Thanh tra Chính phủ gồm 4 nội dung.
Tài liệu, hồ sơ người dân cung cấp có sự trùng lắp
Đầu tiên là "Công dân khiếu nại một số nội dung chưa được làm rõ trong Thông báo số 1483 ngày 4.9.2018... Thông báo số 1169 ngày 21.7.2021 trái pháp luật...".
Về vấn đề này, thông cáo báo chí nêu 4 cơ sở để Thanh tra Chính phủ ban hành Thông báo 1483 ngày 4.9.2018 (gọi tắt là Thông báo 1483 năm 2018) gồm: ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình; ý kiến kết luận của Thủ tướng; kết quả kiểm tra, xác minh của Thanh tra Chính phủ và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng.
Văn bản số 1483 năm 2018 của Thanh tra Chính phủ đã thông báo kết quả kiểm tra xác minh về ranh quy hoạch của Khu đô thị mới Thủ Thiêm (quy hoạch 1/5.000, quy hoạch chi tiết 1/2.000); về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư và khu tái định cư 160 ha. Trên cơ sở các tồn tại, vi phạm được phát hiện qua kiểm tra, rà soát, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo thực hiện và xử lý các tồn tại, vi phạm.
Tuy nhiên, do người dân chưa nhất trí về kết luận ranh quy hoạch trong Thông báo 1483 năm 2018 nên tháng 9.2019, Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình giao Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp Bộ TN-MT, Bộ Xây dựng, Bộ Tư pháp và UBND TP.HCM kiểm tra các nội dung khiếu nại của một số hộ dân 5 khu phố liên quan đến ranh quy hoạch.
Tiếp đó, Thanh tra Chính phủ thành lập tổ kiểm tra liên ngành, làm việc với các đơn vị liên quan rồi ban hành Thông báo 1169 ngày 21.7.2021 (gọi tắt là Thông báo 1169 năm 2021) về kết quả kiểm tra, rà soát.
Tại thông báo này, Thanh tra Chính phủ kết luận có đủ cơ sở để xác định vị trí, ranh giới, số thửa đất của các hộ dân đang khiếu nại thuộc 5 khu phố 3 phường kể trên nằm trong ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Cơ quan này cũng xác định chỉ có khoảng 4,3 ha thuộc khu phố 1, P.Bình An (Q.2 cũ, nay là TP.Thủ Đức) nằm ngoài ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Đến ngày 17.6.2022, Thanh tra Chính phủ có buổi đối thoại với người dân và được cung cấp một số hồ sơ, tài liệu. Sau đó, Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành có liên quan đã rà soát các hồ sơ, tài liệu của người dân cung cấp và thấy trùng lắp về nội dung, thành phần hồ sơ, tài liệu mà các cơ quan đã sử dụng để kiểm tra, rà soát và ban hành Thông báo 1169 năm 2021.
Theo đó, diện tích của các hộ dân 5 khu phố thuộc 3 phường đang khiếu nại đều nằm trong ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Thanh tra Chính phủ cũng giải thích việc ban hành Thông báo 1483 năm 2018 và Thông báo 1169 năm 2021 là thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng và Phó thủ tướng Thường trực, không phải là văn bản giải quyết khiếu nại theo đơn khiếu nại của người dân, nên không thực hiện theo quy trình giải quyết của luật Khiếu nại. Việc giải quyết các khiếu nại của người dân thuộc thẩm quyền của UBND TP.HCM.
2 thông báo của Thanh tra Chính phủ có cơ sở pháp lý
Thứ 2 là đề nghị "Thanh tra Chính phủ dùng Thông báo 1483 năm 2018; Thông báo 1169 năm 2021 của Thanh tra Chính phủ áp đặt người dân nằm trong ranh Quyết định số 367/TTg ngày 4.6.1996 là cố ý vi phạm pháp luật".
Về vấn đề này, Thanh tra Chính phủ giải đáp việc ban hành 2 thông báo nêu trên là thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng và Phó thủ tướng Thường trực. Đây là kết quả kiểm tra xác minh của Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành được giao kiểm tra. Các nội dung kiểm tra, xác minh trước khi thông báo đều đã được các bộ, ngành, UBND TP.HCM và các đơn vị có liên quan thống nhất và Thủ tướng, Phó thủ tướng Thường trực đồng ý thông qua.
Do vậy, kết quả kiểm tra, xác minh của Thanh tra Chính phủ tại Thông báo 1483 năm 2018 và Thông báo 1169 năm 2021 là có cơ sở pháp lý.
Bản đồ của nguyên Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Viết Thanh chỉ tham khảo
Thứ 3 là đề nghị "Thanh tra Chính phủ dùng 15 bản đồ trôi nổi; không phải bản đồ gốc, bất hợp pháp được cho là "hợp lý, hợp lệ".
Về vấn đề này, Thanh tra Chính phủ giải đáp trong quá trình kiểm tra, rà soát, Thanh tra Chính phủ đã được UBND TP.HCM cung cấp một số bản đồ về quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm do nguyên Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Viết Thanh lưu giữ.
Những bản đồ này theo ý kiến của nguyên Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Viết Thanh là những bản đồ kèm theo văn bản trình để Thủ tướng ban hành Quyết định số 367 năm 1996 mà thời kỳ làm Phó chủ tịch UBND TP.HCM đã trực tiếp báo cáo Thủ tướng và còn lưu giữ 1 bộ. Các bản đồ này được đóng dấu của Kiến trúc sư trưởng, Sở Xây dựng và Công ty Dịch vụ Phát triển đô thị.
Qua kiểm tra, đối chiếu bản đồ do ông Thanh lưu giữ với 2 bản đồ mà các cơ quan thuộc UBND TP.HCM cung cấp, Thanh tra Chính phủ nhận thấy trùng khớp với nhau về ranh quy hoạch.
Cụ thể, 2 bản đồ 1/5.000 (Bản đồ quy hoạch tổng mặt bằng 1/5.000 Khu đô thị mới Thủ Thiêm ghi ngày 12.6.1995 và Bản đồ quy hoạch sử dụng đất lập ngày 20.11.1995) do các cơ quan TP.HCM cung cấp làm cơ sở để kết luận về ranh quy hoạch của Khu đô thị mới Thủ Thiêm là đúng với quy định của pháp luật.
"Bộ bản đồ do nguyên Chủ tịch UBND TP.HCM Võ Viết Thanh cung cấp chỉ mang tính chất tham khảo, đối chiếu để khẳng định kết quả xác định ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm theo 2 bản đồ nêu trên", thông cáo nêu rõ.
Kết quả kiểm tra đã được Phó thủ tướng đồng ý
Thứ 4 là đề nghị "Thanh tra Chính phủ xác định rõ có tiếp tục thực hiện Thông báo số 1483 và Thông báo số 1169 hay là không?".
Về vấn đề này, Thanh tra Chính phủ khẳng định các nội dung kiểm tra, xác minh trước khi ban hành 2 thông báo nêu trên đều đảm bảo theo đúng quy định pháp luật, công khai, minh bạch, chính xác. Do đó, UBND TP.HCM có trách nhiệm thực hiện theo đúng nội dung thông báo của Thanh tra Chính phủ và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng.
Trong buổi tiếp, đại diện Thanh tra Chính phủ cũng làm rõ thêm những ý kiến kiến nghị, đề xuất của các hộ dân, đồng thời khẳng định thông báo kết quả kiểm tra, rà soát về rà quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm trên cơ sở ý kiến của các bộ có liên quan và đã báo cáo, được sự đồng ý của Phó thủ tướng Lê Minh Khái.
Kết luận buổi tiếp công dân, Trưởng ban Tiếp công dân Trung ương Nguyễn Hồng Điệp đề nghị UBND TP.HCM, các bộ ngành, các cơ quan liên quan và người dân chấp hành theo thông báo của Thanh tra Chính phủ.
Khu đô thị mới Thủ Thiêm (nay thuộc TP.Thủ Đức) nằm bên sông Sài Gòn, đối diện Q.1 được Thủ tướng phê duyệt quy hoạch năm 1996, tổng diện tích 930 ha, bao gồm khu đô thị mới 770 ha và khu tái định cư 160 ha với mục tiêu trở thành khu đô thị hiện đại tầm cỡ khu vực Đông Nam Á, gồm các chức năng về: tài chính, văn hoá, thương mại, dịch vụ cao cấp, nghỉ ngơi, giải trí...
Đến nay, dù kéo dài qua 5 nhiệm kỳ nhưng dự án vẫn chưa hoàn thành, người dân vẫn còn khiếu nại, khiếu kiện về ranh quy hoạch và chính sách bồi thường. Liên quan đến dự án này, vào tháng 10.2020, Thành ủy TP.HCM ban hành Nghị quyết số 26 về tập trung đầu tư xây dựng hoàn thành Khu đô thị mới Thủ Thiêm trước năm 2030.