Đưa phóng viên xem danh sách cuộc gọi đến tràn ngập những đầu số đẹp 028888xx, 0279977xxx, chị N.K (ngụ Q.7, TP.HCM) bức xúc: "Công việc tôi bận rộn suốt cả ngày không có thời gian nghỉ ngơi nhưng phải nhận rất nhiều cuộc gọi rác dồn dập. Nếu không nghe máy thì cứ bị gọi suốt mà nghe máy thì chỉ là những dịch vụ chứng khoán, bảo hiểm. Tôi phát cáu vì cả ngày nhận rất nhiều cuộc gọi lạ đeo bám như thế…".
Trả lời Thanh Niên, một chuyên gia an ninh mạng phân tích: "Người sử dụng điện thoại hiện nay đang là nạn nhân của rất nhiều đối tượng spam, quảng cáo dịch vụ, trong đó có khá nhiều cuộc gọi có ý đồ dẫn dụ để lừa đảo. Trước đây, các đối tượng này sử dụng SIM rác được kích hoạt sẵn thông tin thuê bao, hiện nay thì có khá nhiều công cụ khác như điện thoại thuê bao tổng đài Call Center, hoặc thông qua các ứng dụng OTT".
Đối với đầu số 02888xxx, nhiều người nhầm tưởng đó là số điện thoại bàn, nhưng thực tế đó là dịch vụ tổng đài ảo được cung cấp bởi một doanh nghiệp viễn thông được cấp phép. Dịch vụ này có thể tạo ra hàng nghìn cuộc gọi đồng thời theo chiến dịch với kịch bản là phát file được ghi âm trước, hoặc gọi khách hàng trước rồi kết nối nhân viên sau. Hiểu đơn giản là tổng đài sẽ tự động thực hiện cuộc gọi theo danh sách cung cấp, khách hàng nào bắt máy thì hệ thống mới phân bổ về cho nhân viên trả lời. Điều này dẫn tới tình trạng nhiều người bị "rải bom" cuộc gọi.
Từ SIM rác đến tổng đài ảo
Sau cảnh bị SIM rác gọi quấy rầy, nhiều bạn đọc (BĐ) than phiền đến nạn bị số tổng đài ảo tấn công. BĐ Thomas P. cho biết: "Có ngày tôi nhận gần chục cuộc gọi như thế, bất kể giờ giấc, kể cả thứ bảy, chủ nhật, lễ tết. Môi giới đầu tư chứng khoán, bảo hiểm, nhà đất, có cả những cuộc gọi lừa đảo mạo danh bảo hiểm xã hội, ngân hàng, bưu phẩm bưu điện, việc nhẹ tại nhà lương cao, thương mại điện tử... Ôi, phiền vô cùng. Tôi cũng đã tìm mọi cách để báo cáo, chặn số nhưng vẫn không hiệu quả".
Bổ sung các kiểu bị quấy rối như: nhá máy để gọi lại, thông báo vi phạm luật pháp, mời tham gia nhóm đầu tư tài chính, chứng khoán quốc tế…, BĐ Lê Thế Giới cho hay: "Liên tục bị phá rối, tôi phản ánh về tổng đài 156, nhưng các tổng đài 11 số vẫn gọi làm phiền. Giờ thì nhờn luôn rồi, tôi bị nhá máy, xưng danh công an bảo lên trụ sở cập nhật bảo hiểm y tế, bằng lái xe để nâng định danh VNeID lên mức 2 vì sắp lên mức 3. Tôi ậm ờ nói không cần đăng ký, nên chúng cũng nhanh chóng kết thúc cuộc gọi".
BĐ Van Dong Nguyen nhìn nhận: "Tổng đài ảo này không khác gì SIM rác. Chỉ khác là tổng đài này được cấp phép còn SIM rác bị cấm".
Cùng quan điểm, BĐ Hoàng Viên Quốc đặt vấn đề: "Tại sao ngành viễn thông còn "dịch vụ tổng đài ảo được cung cấp bởi một doanh nghiệp viễn thông được cấp phép", khác gì một hình thức cấp các số điện thoại rác. Lợi nhuận bao nhiêu mà để xóa sạch nỗ lực xóa SIM rác?".
Nhiều giải pháp để ngăn chặn
Mệt mỏi với những cuộc gọi "dội bom", BĐ muốn cơ quan chức năng sớm xử lý tình trạng này. "Quan trọng là có chịu làm tới nơi tới chốn không thôi. Biết doanh nghiệp viễn thông được cấp phép hoạt động với hình thức này, tại sao không kiểm tra những doanh nghiệp đó để người dân phải chịu cảnh bực bội như vậy?", BĐ Nguyễn Bằng đặt câu hỏi.
Trong khi đó, BĐ Lại Quang Tấn thẳng thắn: "Dịch vụ tổng đài ảo được cung cấp bởi một doanh nghiệp viễn thông được cấp phép. Vậy là đã rõ, cứ doanh nghiệp này mà xử thôi".
"Mong quý báo thông tin mạnh mẽ vấn đề này để các cơ quan chức năng vào cuộc. Tuy không mới nhưng do quản lý buông lỏng nên hình thức lừa đảo này có điều kiện phát triển. Chỉ cần áp đặt các tiêu chuẩn quản lý viễn thông như thời lượng cuộc gọi, tỷ lệ khách hàng tắt máy trong 5 giây đầu tiên là sẽ giảm hiệu quả sử dụng tổng đài ảo của nhóm lừa đảo", BĐ Loc Vu đề đạt.
BĐ Oscar cho rằng "về kỹ thuật thì không khó, quan trọng là có đủ quyết tâm thực hiện việc quản lý hay không" và đề xuất giải pháp: "Tôi từng làm việc trong lĩnh vực công nghệ và an ninh mạng. Trừ trường hợp lừa đảo xuyên biên giới, còn lại thực tế chuyện ngăn chặn không phải bất khả thi, dù có dùng công nghệ nào chăng nữa. Chỉ cần xác định đích đến thực sự là đơn vị nào: (1) Tiếp cận người nghe cuộc gọi, (2) Đơn vị nào đã bán thông tin và xử phạt nặng, ra lệnh cấm kinh doanh. Ngoài ra, các nhà mạng cần có điểm tín dụng người dùng. Người dùng nào vi phạm sẽ bị trừ điểm tín dụng. Điểm càng thấp, hệ số cước phí càng cao. Hết điểm thì cấm thuê bao trong vài năm. Tất cả nhà mạng liên kết nhau, sẽ dần loại bỏ được nhân sự trong ngành quảng cáo rác này. Công ty mẹ bên châu Âu mà tôi từng làm việc đã áp dụng giải pháp này cho nhiều nước, loại bỏ đến hơn 98% cuộc gọi rác".