Đáng chú ý, Thanh tra TP.HCM chỉ ra nhiều hạn chế, thiếu sót trong quản lý, sử dụng tài sản công dẫn đến lãng phí, nguy cơ thất thoát. Cụ thể, Công ty TNHH MTV dịch vụ công ích Q.1 được giao quản lý 1.682 địa chỉ nhà, đất.
Trong đó, 1.469 căn bàn giao cho Trung tâm quản lý nhà và giám định xây dựng thuộc Sở Xây dựng, một số căn đã được bán cho người dân tái định cư, tạm cư. Với 108 khu đất còn lại, đơn vị quản lý đã để trống 33 địa chỉ, trong đó có 7 vị trí bỏ không trên 12 tháng, bao gồm một số khu "đất vàng" tại tuyến đường trung tâm, có hơn 30 nhà đất chưa thực hiện đúng phương án phê duyệt.
Đặc biệt, trong quá trình cho thuê, có 3 doanh nghiệp (Công ty CP thực phẩm sản xuất và thương mại Sài Gòn 1, Công ty CP dịch vụ bưu chính viễn thông Sài Gòn và Công ty CP xuất nhập khẩu Tổng hợp II) thuê 6 địa chỉ nhà, đất phát sinh việc nợ đọng tiền thuê nhà trong nhiều năm, lũy kế từ năm 2018 đến ngày 30.6.2024 hơn 20,4 tỉ đồng nhưng chậm bị thanh lý hợp đồng, chấm dứt việc cho thuê.
Tiếp đó, 2 doanh nghiệp được ký tiếp hợp đồng tạm thuê một lần trong thời hạn 6 tháng nhưng nội dung hợp đồng thiếu chặt chẽ, không đảm bảo được quyền lợi của công ty, Nhà nước khi không có chế tài nếu bên thuê vi phạm. Điều này dẫn đến các hợp đồng đã hết hạn nhiều năm nhưng bên thuê vẫn chiếm giữ 4/6 địa chỉ nhà đất.
Kết luận thanh tra nêu rõ, các doanh nghiệp thuê đất đều sử dụng nhà đất để kinh doanh thu lợi nhuận, thậm chí có phát hiện việc cho thuê lại và đã thu tiền của đối tác nhiều năm. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đều viện dẫn lý do gặp khó khăn để không nộp tiền thuê nhà cũng như không trả lại nhà đất, không cam kết thời hạn khắc phục.
Thanh tra TP.HCM xác định việc 3 doanh nghiệp chiếm giữ tài sản nhà, đất và không thanh toán tiền thuê nhà (phải nộp ngân sách hơn 15,4 tỉ đồng) là hành vi trái pháp luật, gây thiệt hại lớn về tiền và tài sản của nhà nước, có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự.
Công ty TNHH MTV dịch vụ công ích Q.1 cho biết, hồi tháng 7.2024 đã làm đơn tố giác gửi Công an Q.1 đề nghị điều tra 3 doanh nghiệp nêu trên hành vi chiếm dụng tiền thuê nhà của Nhà nước. Sau đó, Công an Q.1 có phiếu hướng dẫn đề nghị khởi kiện tại tòa án vì nội dung tố cáo là quan hệ dân sự, hiện vụ kiện đã được TAND Q.1 thụ lý.
Cho thuê 'đất vàng' không qua đấu giá
Đối với 186 địa chỉ nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước do UBND Q.1 quản lý, Thanh tra TP.HCM xác định 19 địa chỉ chưa thực hiện đúng phương án được UBND TP.HCM phê duyệt, một số trường hợp bị chiếm dụng.
Các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc đã cho thuê một số mặt bằng trên những khu "đất vàng" không đúng quy định, không qua đấu giá, để tiền thuê nằm ngoài sổ sách.
Các thiếu sót, vi phạm trên, theo cơ quan thanh tra thuộc về UBND Q.1, Giám đốc Công ty TNHH MTV dịch vụ công ích Q.1, các phó giám đốc phụ trách và tổ chức, cá nhân liên quan thời kỳ phát sinh.
Thanh tra TP.HCM đề nghị UBND Q.1 có kế hoạch chấn chỉnh, chú trọng các biện pháp thu hồi nhà đất bị lấn chiếm, tăng cường công tác quản lý, sử dụng nhà đất để tránh lãng phí, đồng thời tổ chức kiểm điểm các tập thể, cá nhân có thiếu sót, hạn chế.
Đối với Công ty TNHH MTV dịch vụ công ích Q.1, cơ quan thanh tra đề nghị doanh nghiệp kiên quyết, kịp thời phối hợp cơ quan chức năng khởi kiện để xử lý triệt để nhằm thu hồi tiền, tài sản nhà nước đối với các trường hợp nợ tiền thuê, mua nhà đất kéo dài (tổng cộng gần 23 tỉ đồng).