Hai công trình nước sạch này được xây dựng để phục vụ người dân tái định cư do sạt lở ven sông Trà Khúc và thi công dự án đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh (Quảng Ngãi). Thế nhưng do chất lượng nước không đảm bảo nên người dân đã không sử dụng, công trình bỏ hoang nhiều năm nên xuống cấp. Trong khi đó, hàng ngàn người dân ở đây phải sử dụng nguồn nước nhiễm phèn, mặn để sinh hoạt.
Tại công trình nước sạch ở khu dân cư Đồng Bến Sứ, xã Tịnh Long, một nông dân đang cày ruộng ở đây nói với chúng tôi: "Tôi làm ruộng cả năm ở đây nhưng chưa thấy ai ra vào cái công trình nước sạch này. Thấy cảnh hoang tàn mà xót xa".
Công trình nước sạch này được xây dựng nhằm phục vụ người dân tái định cư do di dời dự án đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh. Thời gian đầu, cũng có mấy mươi hộ ở khu tái định cư Đồng Bến Sứ sử dụng nước của công trình này; sau thấy nước đục, nhiễm phèn và cặn nhiều nên họ đã bỏ, không dùng nữa.
Theo phản ánh của người dân, khi lấy nước ở công trình nước sạch cho vào chai thì có bợn nổi lên, màu tím vàng. "Công trình làm cho dân uống nước, mà cuối cùng không sử dụng được, xem như khối tài sản lớn của dân và nhà nước bị mất đi", một người dân bức xúc.
Anh T.D, ở khu dân cư Đồng Bến Sứ, cho biết do không sử dụng được nước của công trình nước sạch, người dân đã phải đào giếng để lấy nước sinh hoạt, nhưng ở đây nước phèn nhiều, phải dùng bộ lọc nước để dùng.
TỪ MONG CHỜ ĐẾN THẤT VỌNG
Ở khu dân cư Đồng Bến Sứ còn một công trình nước sạch khác nhằm phục vụ người dân vùng sạt lở ven sông Trà Khúc tái định cư. Một thanh niên nhà đối diện công trình nước sạch này cho biết người dân đã không dùng nước sinh hoạt từ công trình nước sạch này nhiều năm nay rồi. "Công trình nước sạch gì mà chỉ thấy nước đục nên dân không dám dùng, phải đào giếng lấy nước sinh hoạt", người này nói.
Theo người dân ở các khu tái định cư Đồng Bến Sứ, nhiều hộ dân đã bỏ tiền triệu để làm đường ống dẫn nước từ 2 công trình nước sạch nói trên về nhà với hy vọng có nước sạch để sinh hoạt, nhưng cuối cùng lại không sử dụng được.
Theo báo cáo của UBND xã Tịnh Long, 2 công trình nước sạch nói trên được xây dựng và đưa vào sử dụng trong các năm 2012 và 2013, với tổng kinh phí 15 tỉ đồng (trong đó, công trình ở đồng Phúc Nghễ là gần 11 tỉ đồng), cung cấp khoảng
550 m3 nước/ngày đêm cho khu tái định cư xóm Lân với 139 hộ dân; và 4 khu dân cư Cây Sến, Đồng Bến Sứ, Ruộng Ngõ, Gò Dện với khoảng 346 hộ dân. Dự kiến nếu hoạt động tốt, 2 công trình này sẽ nhập thành một hệ thống, cung cấp nước sạch cho toàn xã Tịnh Long với khoảng 2.000 hộ dân, thế nhưng kế hoạch đã bất thành.
Ông Trần Việt, nhà bên đồng Phúc Nghễ, cho biết ông ở gần công trình nước sạch nhất nhưng lâu nay không dùng được bởi nước bị phèn. Theo ông Việt, không biết khi khảo sát xây công trình nước sạch, cơ quan chức năng có hỏi dân ở đây không, vì vùng này nước bị nhiễm phèn, mặn.
CHỜ THANH LÝ
Ngày 11.11, trao đổi với PV Thanh Niên, ông Bùi Tấn Bé, Phó chủ tịch UBND xã Tịnh Long, cho biết do hư hỏng nên cả hai công trình nước sạch nói trên đã ngừng hoạt động nhiều năm nay. Theo ông Bé, sau nhiều lần bị phèn, hư hỏng, cặn, 2 công trình nước sạch trên đã tiến hành sửa chữa và giao cho HTX sản xuất kinh doanh - dịch vụ nông nghiệp xã Tịnh Long quản lý, vận hành. Tuy nhiên, từ năm 2013 - 2018 thì 2 công trình hoạt động cầm chừng, thu không đủ chi, đường ống bị rò rỉ không tìm ra nguyên nhân khắc phục.
Đến năm 2019, công trình nhiễm phèn nặng và sang 2020, bão lớn gây hư hỏng, người vận hành công trình nước lại bị nạn tử vong, nên bỏ hoang từ đó đến nay. UBND xã Tịnh Long đã kiến nghị nhiều lần với UBND TP.Quảng Ngãi và tỉnh Quảng Ngãi tiếp nhận công trình để quản lý, vận hành hiệu quả, không gây lãng phí như hiện nay. Trung tâm nước sạch, vệ sinh môi trường tỉnh Quảng Ngãi đã về khảo sát nhiều lần nhưng lực bất tòng tâm. Nguyên nhân là do hệ thống cả hai công trình nước nói trên hư hỏng nặng, kinh phí khắc phục quá lớn.
Ông Trà Thanh Danh, Chủ tịch UBND TP.Quảng Ngãi, cho biết thành phố đã có báo cáo lên ngành chức năng tỉnh Quảng Ngãi đề nghị thanh lý 2 công trình nước sạch nói trên. Nguyên nhân là công trình hư hỏng, xuống cấp, không sử dụng được từ năm 2020 đến nay.
Số tiền lãng phí bằng hơn 15 năm thu ngân sách của xã Tịnh Long
Theo tìm hiểu, 15 tỉ đồng kinh phí đầu tư 2 công trình nước sạch bằng hơn 15 năm xã Tịnh Long nỗ lực thu ngân sách. Công trình bị hư hỏng, gây lãng phí lớn nhưng đến nay vẫn chưa ai đứng ra chịu trách nhiệm, hay bị hình thức kiểm điểm, kỷ luật nào.