Đại biểu muốn làm rõ trách nhiệm phường, xã sau vụ cháy làm chết 4 người ở TP.HCM

Là đại biểu HĐND TP.HCM tham gia nhiều đợt giám sát, bà Tú cho rằng dù thành phố đã ban hành nhiều quy định liên quan đến nhà ống, nhà dạng "chuồng cọp", hay các yêu cầu chặt chẽ về biển hiệu, bảng quảng cáo, nhưng những vụ việc thương tâm vẫn tiếp diễn.

Sau mỗi vụ, TP.HCM đều triển khai các đợt cao điểm kiểm tra đồng loạt hiện trạng nhà ở. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều ngôi nhà dạng "chuồng cọp", nhiều biển hiệu che chắn lối thoát hiểm vẫn tồn tại.

ẢNH: SỸ ĐÔNG

"Vậy những ngôi nhà và biển hiệu sai quy định này ở đâu trong các đợt kiểm tra trước đó? Chúng ta có nên siết chặt hơn nữa công tác quản lý, thậm chí giao chỉ tiêu cụ thể cho từng địa phương hay không?", bà Tú đặt vấn đề. Bởi lẽ, theo bà Tú, những công trình vi phạm đó không tự nhiên xuất hiện trong một sớm một chiều, mà đã tồn tại thời gian dài.

Nữ đại biểu kiến nghị cần xem xét rõ trách nhiệm của chính quyền cơ sở khi để tồn tại tình trạng vi phạm, nhất là khi xảy ra các vụ việc đau lòng. Chỉ khi trách nhiệm được xác định cụ thể, công tác quản lý mới thực chất hơn và những thảm kịch tương tự mới có thể được hạn chế đến mức thấp nhất.

Vụ cháy nhà trên đường Trần Hưng Đạo xảy ra rạng sáng 5.12 khiến 4 người chết và 2 người bị thương. Căn nhà trên có kết cấu 1 tầng trệt và 3 tầng lầu, kết cấu bê tông cốt thép, tổng diện tích căn nhà khoảng 352 m². Mỗi tầng của căn nhà rộng 88 m².

Vụ cháy xuất phát từ khu vực bếp ở tầng trệt rồi cháy lan lên các tầng trên. Cơ quan chức năng nhận định cấu trúc nhà có 1 lối thoát nạn trực tiếp ra ngoài, phía mặt tiền lắp cửa cuốn kiên cố gây khó khăn cho việc phá dỡ, tiếp cận chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.

Tại phiên thảo luận tổ, các đại biểu cũng nêu hàng loạt bức xúc trước tình trạng ô nhiễm tiếng ồn, xả rác bừa bãi nơi công cộng; việc quy hoạch lại trường lớp sau khi sáp sáp nhập phường, xã.

Điểm nghẽn lớn nhất là tâm lý sợ trách nhiệm

Đại biểu Lê Minh Đức, Phó trưởng ban Pháp chế HĐND TP.HCM đánh giá, bên cạnh những kết quả kinh tế - xã hội tích cực, trong năm 2025 vẫn còn một số tồn tại, hạn chế đang kìm hãm sự phát triển của thành phố.

Cụ thể, kinh tế tăng trưởng dưới tiềm năng và lỡ hẹn với nhiều mục tiêu quan trọng. Hạ tầng xã hội và đô thị đang "nợ" người dân những lời giải đáp. Người dân khu vực trung tâm bức xúc vì chỉ tiêu diện tích nhà ở xây dựng mới và công nghệ xử lý rác thải không đạt.

"Chúng ta vẫn đang chôn lấp rác, lãng phí tài nguyên và gây ô nhiễm, trong khi mục tiêu là công nghệ đốt rác phát điện", ông Đức dẫn chứng.

ẢNH: SỸ ĐÔNG

Đặc biệt, đại biểu Đức đánh giá "điểm nghẽn" lớn nhất nằm ở tâm lý sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến đầu tư công chậm giải ngân, thủ tục hành chính ách tắc. "Nếu không giải quyết điểm nghẽn này, mọi nghị quyết, cơ chế đặc thù sẽ chỉ nằm trên giấy", Phó trưởng ban Pháp chế HĐND TP.HCM thẳng thắn.

Nêu giải pháp cho năm 2026, ông Đức cho rằng cần có giải pháp đột phá về thể chế và con người, đồng thời đề nghị UBND TP.HCM khẩn trương cụ thể hóa và vận hành cơ chế bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm một cách thực chất.

Về thể chế, TP.HCM xem xét triển khai ngay mô hình "địa phương tự chủ" cho các khu vực trực thuộc, tăng quyền quyết định về nhân sự, ngân sách và quy hoạch cho địa phương để tăng tính linh hoạt và phản ứng nhanh.

Về hạ tầng, ông Đức đề nghị tập trung toàn lực cho hạ tầng kết nối vùng để phá vỡ thế chia cắt. Trong đó, ưu tiên nguồn vốn khép kín Vành đai 3, khởi công Vành đai 4 và các tuyến đường sắt đô thị, thúc đẩy nhanh thủ tục đầu tư cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, chuyển đổi các khu công nghiệp thâm dụng lao động sang mô hình công nghiệp sinh thái, công nghệ cao; thí điểm thị trường tín chỉ carbon để đón đầu xu hướng kinh tế xanh.

Liên quan đến vấn đề xã hội và môi trường, đại biểu cho rằng cần ưu tiên ngân sách và quỹ đất sạch để đầu tư giáo dục và y tế, giảm quá tải trường lớp ở các địa phương có mật độ đô thị hóa cao.

TP.HCM nên tiếp tục thực hiện chỉ tiêu 300 phòng học/10.000 dân, đẩy nhanh tiến độ các nhà máy đốt rác phát điện, triển khai thực chất đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội, tập trung vào nhà lưu trú cho công nhân tại các khu công nghiệp.